از زمانی که تنش‌ها بین ایران و آمریکا و بعد از آن بین ایران و انگلستان در منطقه بالا گرفت، تلاش‌های زیادی توسط این دو کشور صورت گرفت تا به‌نوعی نیروی دریایی مشترکی را برای حفاظت از کشتی‌های تجاری خارجی در تنگه هرمز، دریای عمان و خلیج‌فارس به‌راه بیندازند. اولین پیشنهاد از سوی انگلستان در زمان نخست‌وزیری ترزا می و وزیر امور خارجه سابق، جرمی هانت مطرح شد. او مطرح کرده بود اتحادیه اروپا باید با تشکیل ناوگروهی مشترک از کشتی‌های تجاری و نفتی خود در تنگه هرمز حفاظت کرده و آنها را در این منطقه اسکورت کند. بعد از این، آمریکا وارد میدان شد و سعی کرد ابتکار عمل را در این خصوص در دست گیرد. مایک پمپئو در این خصوص طرح Operation Sentinel یا عملیات نگهبانی و حراست را مطرح کرد و از کشورهایی که بیشترین رفت‌وآمد تجاری را در منطقه دارند خواست در این نیروی دریایی مشترک حضور داشته باشند.
مارک اسپر، وزیر امور خارجه آمریکا چندی پیش با اعتمادبه‌نفس کامل در جمع خبرنگاران گفته بود نمایندگانی از 30 کشور جهان در کنفرانسی در فلوریدای آمریکا شرکت کرده و از آمادگی خود برای شرکت در این ائتلاف دریایی سخن گفته‌اند. نشریه هیل1 در این خصوص نوشته بود اسپر معتقد است به‌زودی امضای توافقنامه بین این کشورها برای آغاز کار اجرایی ایجاد ائتلاف آغاز می‌شود. او بیان کرده بود میزان همکاری‌ها بین کشورهای مختلف متفاوت است اما همه بر شکل‌گرفتن این ائتلاف تاکید دارند. اسپر با این‌حال ننوشته بود این 30 کشور که قرار است در این ائتلاف دریایی شرکت کنند، چه کشورهایی هستند اما مایک پمپئو گفته بود آمریکا از کره‌جنوبی، ژاپن، استرالیا، فرانسه، آلمان و انگلستان خواسته است در این ائتلاف حضور داشته باشند.
با وجود اینکه ایالات متحده از بسیاری از کشورها درخواست کرد در این طرح حضور داشته باشند، به‌دلیل اینکه این طرح را در مقابل طرح اصلی فشار حداکثری بر ایران می‌دید و می‌خواست خلیج‌فارس و تنگه هرمز را به منطقه نظامی تبدیل کند، برخی کشورها به‌خصوص کشورهای عضو اتحادیه اروپا که به‌دنبال راهی برای حفظ و نجات برجام بودند، با این طرح مخالفت کردند. آنها دلایل مختلفی برای مخالفت خود داشتند و مهم‌ترین آن نیز این مساله بود که نمی‌خواستند ایران را در حالی که گام‌به‌گام به خروج کامل از برجام نزدیک‌تر می‌شود، بیش از این تحریک کنند. با این حال با انتخاب بوریس جانسون به‌عنوان نخست‌وزیر انگلستان، کم‌کم انگلیس نیز مواضع خود را به آمریکا نزدیک کرد و در حالی که جرمی هانت، وزیر امور خارجه سابق این کشور بیان کرده اتحادیه اروپا خودش می‌تواند از کشتی‌هایش محافظت کند و نیازی به آمریکا ندارد، دومینیک راب، وزیر امور خارجه جدید این کشور در گفت‌وگو با تایمز2 گفت ما نیاز به حرکتی با رهبری اروپا داریم، اما این حرکت بدون حمایت آمریکا «بی‌اعتبار» خواهد بود. این تغییر مواضع انگلستان اما باعث نشده که سایر کشورهای اروپایی مانند آلمان و فرانسه نیز تغییر جهت دهند و آنها همچنان با موضوع حضور نظامی در خلیج‌فارس مخالفند. به گزارش نشریه تلگراف3، فرانسه و آلمان هر دو معتقدند هر نوع تلاشی برای حفظ امنیت کشتی‌ها در تنگه هرمز باید مستقل از آمریکا باشد. هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان در همین خصوص گفته است: «ما به‌صورت شفاف مطرح کرده‌ایم که نمی‌خواهیم جزئی از استراتژی سیاست فشار حداکثری آمریکا بر ایران باشیم. تلاش‌های ما در منطقه باید کاملا «اروپایی» باشد.» او همچنین در ادامه افزوده آلمان تا زمانی که مطمئن نشود این ماموریت اصولا چه ویژگی‌هایی داشته و چه هدفی را دنبال می‌کند، هیچ تصمیمی برای پیوستن یا نپیوستن به آن اتخاذ نخواهد کرد.
فرانسه نیز تاکید کرد ماموریت اتحادیه اروپا کاملا «در جهت مخالف با ابتکار آمریکایی خواهد بود» و برای این منظور طراحی نشده که ایران را تحریک کند. با این حال همان‌طور که نشریه تلگراف گزارش داده است، مشکل بزرگ سه کشور اروپایی این است که نیروی دریایی بزرگ و مقتدری برای رویارویی با ایران در اختیار ندارند و نمی‌توانند به‌صورت مستقل از آمریکا ماموریتی را در خاورمیانه رهبری کنند. مقامات آمریکایی نیز که از این مساله به‌خوبی آگاهی دارند بیان کرده‌اند حاضرند اطلاعات خود را در اختیار متحدان اروپایی خود قرار دهند اما به‌هیچ‌وجه کشتی‌های اروپایی را اسکورت نخواهند کرد. اما دلایل اصرار دولت ترامپ برای همراه‌کردن کشورهای دیگر نظیر چین و ژاپن در این ائتلاف دریایی را نیز می‌توان در توئیتی که ترامپ در همان زمان ایجاد شدن بحران نوشت، جست‌وجو کرد. او نوشته بود: «چین حدود 91 درصد از نفتش را از طریق تنگه هرمز عبور می‌دهد، ژاپن 62 درصد و بسیاری از کشورهای دیگر هم همین‌طور. پس چرا ما باید راه‌های کشتیرانی را برای دیگر کشورهایی که از این راه سود می‌برند برای سال‌های متمادی باز نگه داریم؛ آن‌هم در شرایطی که هیچ پاداشی گیرمان نمی‌آید؟ همه این کشورها باید خودشان از کشتی‌هایشان محافظت کنند.»
حالا اما ایالات متحده با کشورهایی روبه‌رو شده است که نه‌تنها خودشان از کشتی‌های خود در تنگه هرمز محافظت نمی‌کنند که درخواست‌های مکرر آمریکا برای تشکیل ائتلاف را هم نادیده گرفته یا به هر بهانه‌ای از پیوستن به این ائتلاف سر باز می‌زنند. تاکنون تنها بازیگرانی که با این ائتلاف همراهی کرده‌اند، انگلستان، رژیم صهیونیستی و ژاپن بوده‌اند و دیگر کشورهای اروپایی و کشورهایی که کشتی‌های خود را از این تنگه عبور می‌دهند حاضر به پیوستن به این ائتلاف نشده‌اند. به گزارش گاردین4، لیندا رینولدز، وزیر دفاع استرالیا نیز گفته است دولت این کشور ملاحظه بسیار جدی‌ای درباره درخواست رسمی ایالات متحده برای پیوستن به ائتلاف دریایی در تنگه هرمز دارد. او بعد از دیدار با مایک پمپئو که برای قانع‌کردن مسئولان این کشور برای حضور در این ائتلاف به کانبرا رفته بود، گفت: «ما نگرانی زیادی راجع به درگیری‌ها و تنش‌ها در منطقه داریم و البته موضوع بسیار پیچیده است و کانبرا هنوز در این خصوص به تصمیم قطعی نرسیده است.»
به‌نظر می‌رسد در همین ابتدای راه مشخص است واشنگتن در هدف خود برای رسیدن به ائتلاف دریایی متشکل از نیروی دریایی 30 کشور برای حفاظت از کشتی‌های تجاری و نفتکش‌ها در تنگه هرمز دچار مشکلات زیادی شده و این طرح نیز مانند طرح‌های دیگر ترامپ برای پیش بردن سیاست فشار حداکثری بر ایران با شکست مواجه شده است. به همین دلیل است که در لحظه‌های آخر و زمانی که دولت ترامپ متوجه شد تنها انگلستان است که با او در این کار همراهی می‌کند، به ناگاه اسم رژیم صهیونیستی را پیش کشید تا ایران را بیش از پیش در این خصوص تحریک کند. با وجود این مسئولان رژیم صهیونیستی نیز می‌دانند که حضور آنها در خلیج‌فارس به‌معنای واقع‌شدن آنها در تیررس مستقیم نیروهای دفاعی و نظامی ایران است و به همین دلیل از زمان اعلام‌شدن این موضوع بارها با ترس اعلام کرده‌اند حضورشان در این ائتلاف تنها در حد ارائه اطلاعات است و حضور فیزیکی نیروهای نظامی رژیم صهیونیستی در این ائتلاف در خلیج‌فارس محلی از اعراب ندارد!
منتشر شده در: فرهیختگان / فایل پی دی اف
ارسال یک دیدگاه