جوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز گذشته در سخنانی خاطرنشان کرد که اعضای این اتحادیه برای ایران این مسئله را شفاف ساخته‌اند که زمان به نفع آنها نیست و بهتر است که مذاکره‌کنندگان ایرانی سریع‌تر به میز مذاکره هسته‌ای بازگردند. این در شرایطی است که سخنگوی وزارت‌خارجه در ابتدای هفته جاری اعلام کرده بود علی باقری معاون سیاسی وزیر خارجه قرار است روز پنجشنبه به بروکسل برود تا درباره مسائل هسته‌ای با اعضای اتحادیه اروپایی گفتگو کند. در همین حال جوزف بورل روز گذشته اعلام کرده‌است که جلسه‌ای برای پیگیری مسائل هسته‌ای در بروکسل تعیین نشده‌است. انتشار اخبار ضد و نقیض از شکل گیری جلسه مذاکرات هسته ای ایران با اتحادیه اروپایی نشان می دهد، بورل نیز نمی داند در شرایطی که وظیفه ای که آمریکا بر عهده اتحادیه اروپایی در شرایط فعلی گذاشته، تنها تحت فشار گذاشتن ایران و مقصر جلوه دادن تهران در شکست احتمالی مذاکرات است، چطور باید با آمادگی ایران برای آغاز مذاکرات هماهنگ شود.
تلاش اتحادیه اروپا و همچنین آمریکا برای کشاندن ایران پای میز مذاکرات هسته‌ای، اتفاقاً برعکس صحبت‌هایی که بورل اعلام کرده‌است، نشان می‌دهد زمان کاملاً به نفع ایران بوده و می‌تواند بر برتری ایران در مذاکرات اضافه کند. با وجود این‌که دولت‌مردان آمریکایی و وزارت‌خارجه این کشور و همچنین مسئولان اروپایی اعلام می‌کنند که زمان به نفع ایران نیست و گذر زمان می‌تواند گفت‌وگوها را با چالش‌های متعددی مواجه سازد ، تحلیلگران دیگر در حوزه مقابله با گسترش سلاح‌های کشتار جمعی معتقدند اتفاقاً گذر زمان تنها به نفع ایران است زیرا می‌تواند بر داشته‌های هسته‌ای خود افزوده و دست برتری در مذاکرات داشته باشد؛ این تفکر تا جایی پیش رفته‌است که «ری تکیه» یکی از کارشناسان معروف حوزه مطالعات خاورمیانه در شورای روابط خارجی آمریکا در مقاله‌ای در مجله «فارن افرز» نوشته‌است گذر زمان و به نتیجه نرسیدن مذاکرات درنهایت باعث می‌شود که دنیا به این نتیجه برسد باید با ایران دارای سلاح هسته‌ای کنار بیاید.
تهدیدات با جلسه‌های متمادی مسئولان رژیم صهیونیستی و آمریکا برای آنچه آنها از آن به‌عنوان «پلن بی» یا برنامه دوم مقابله با ایران یاد می‌کنند، این روزها شدت بیشتری گرفته‌است. با وجود این‌که وزرای امور خارجه و دفاع هر دو طرف اعلام می‌کنند که برنامه‌های مختلفی برای مقابله با ایران هسته‌ای در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات دارند، هنوز اعلام‌نشده است که منظور آنها از پلن بی یا برنامه‌های دیگر در این زمینه چیست. تلاش آمریکا برای خروج هرچه سریع‌تر از منطقه و توجه ویژه‌ای که به منطقه شرق آسیا و چین نشان می‌دهد، مشخص ساخته‌است که آمریکا به‌دنبال راه‌اندازی جنگ دیگر در منطقه نیست. درواقع دولت بایدن، هم نمی‌خواهد به گزینه‌های دیگری غیر از گفت‌وگو بیندیشد و هم درعین‌حال تلاش دارد هیچ امتیازی به ایران نداده و با ایران به‌عنوان کشوری که سلاح هسته‌ای دارد، وارد گفتگوهای مرتبط با خلع‌سلاح هسته‌ای شود و تلاش کند تهران هیچ توقعی برای برداشته شدن تحریم‌ها و یا هر نوع امتیازدهی ایالات‌متحده به ایران نداشته باشد. نقشی که اتحادیه اروپایی دراین‌میان ایفا می‌کند، تلاش برای ادامه مذاکرات و دیپلماسی در پرونده هسته‌ای ایران است آن‌هم در پازلی که آمریکا برایش مشخص کرده‌است؛ یعنی فشار بر ایران برای پذیرفتن شروط آمریکا در مذاکرات جدید.
نگاهی به آرایش سیاسی تهران، اتحادیه اروپا و آمریکا و متحدانش در گفت‌وگوهای جدید هسته‌ای نشان می‌دهد بار دیگر دولت دموکرات در آمریکا تلاش دارد با پیش کشیدن مسئله احتمال روی‌میز بودن گزینه نظامی علیه ایران، و درعین‌حال فشارهای دیپلماتیک، سیاسی و تحریمی بر تهران، مقامات جمهوری اسلامی را وادار سازد تا در مذاکراتی که قرار نیست نتیجه‌ای به دست آورند شرکت کرده و در نهایت با فشارهای بین‌المللی تعهدات خود را اجرایی کرده و در مقابل هیچ توقعی برای اجرایی شدن تعهدات آمریکا در این خصوص نداشته باشند. اما مسئله‌ای که آمریکا چندان به آن توجهی نداشته، طبیعت و ذات دولت فعلی در ایران است که به‌شدت با دولت قبل متفاوت بوده و قرار نیست زیر فشارهای دیپلماتیک و سیاسی اتحادیه اروپا و متحدین آمریکا در منطقه، تسلیم‌شده و به فکر اجرایی ساختن یک‌طرفه برجام باشد. هم‌اینک ایران غیر از داشتن دولتی قاطع برای برداشتن تحریم‌های بین‌المللی علیه کشورمان، دارای دستور کاری جدی از سوی مجلس شورای اسلامی است که تنها در صورتی مذاکرات انجام شود که اطمینان حاصل شود تمام تحریم‌ها علیه ایران برداشته می‌شود. در صورتی که مذاکره کنندگان هسته ای هم بخواهند، از نظر قانونی اجازه ندارند تا برداشته شدن کامل تحریم ها ، به توافقی با غرب برسند و این مسئله در شرایطی که سانتریفیوژهای ایرانی در حال چرخیدن است، کار برای غرب را سخت تر می کند. آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا چند روز پیش اعلام کرده بود که توپ در شرایط فعلی در زمین دولت ایران است زیرا مسئولان دولت ایران باید به این نتیجه برسند که می خواهند به مذاکرات ادامه دهند یا خیر؛ نگاهی به وضعیت هسته ای ایران و در عین حال خواسته های شفاف و دقیق جمهوری اسلامی برای برداشته شدن تحریم های آمریکایی در ازای بازگشت به برجام، به نظر می رسد توپ هم اینک در زمین آمریکا و اتحادیه اروپا باشد نه تهران. آنها هستند که باید تصمیم بگیرند آیا همچنان می خواهند از فشارهای دیپلماتیک و رسانه ای قدیمی و بی اثر در مقابل ایران استفاده کنند و یا به قدری در مذاکرات جدی هستند که برای برداشته شدن تحریم ها تضمین بدهند.
