
بازرس ویژه دولت آمریکا در امور افغانستان از وزارت دفاع و وزارت امور خارجه این کشور انتقاد کرده و آنها را متهم به محرمانه اعلام کردن و بایگانی اطلاعات حساس و حیاتی در خصوص اقداماتشان در افغانستان کردهاست. این نهاد بازرسی همچنین بیان کردهاست که این اسناد قطعا میتوانست به کنگره ایالاتمتحده و افکار عمومی کمک کند که طریقه عملکرد دولت آمریکا در مسئله افغانستان را بسنجند. جان ساپکو بازرس ویژه بازسازی افغانستان در این خصوص گفتهاست: «تصویر کامل از اینکه در ماه اوت سال جاری میلادی چه اتفاقی افتاد و تمام علائم هشداردهنده که نتایج حوادث و اقدامات آمریکا در افغانستان را پیشبینی کرده بود، تنها زمانی آشکار خواهد شد که اسناد موجود در وزارت دفاع و امور خارجه که هماکنون در دسترس عموم قرار ندارد آزاد شده و به رسانهها و همچنین کنگره ارائه شود».
ساپکو که در کنفرانس سالانه گزارشگران و سردبیران رسانههای نظامی در آرلینگتون ویرجینیا صحبت میکرد، از این دو وزارتخانه خواست که سریعاً اطلاعات خود در این خصوص را منتشر سازند. ساپکو البته جزو نظامیانی بود که بهصورت ویژه نسبتبه طریقه خروج نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان انتقاد شدید کرده و صحبتهای او در روز جمعه گذشته بهاحتمال زیاد به بهانهای در دست بازرسان کنگره و قانونگذاران آمریکا تبدیل خواهد شد که بخواهند نظارت و بازرسی ویژهای بر روی فعالیتهای ارتش آمریکا در افغانستان در طول ۲۰ سال گذشته انجام داده و مشخص سازند که چرا نحوه خروج آمریکا از افغانستان به این میزان بینظم و درعینحال بحرانی بود.
اطلاعات مرتبط با فعالیتهای نیروهای نظامی در افغانستان از سال ۲۰۱۵ در وزارت دفاع این کشور همیشه بهصورت محرمانه انبار و نگهداری میشدهاست. گفته میشود درصورتیکه این اسناد منتشر شود میتوان به این دیدگاه نیز رسید که آیا از مدت زمانهای قبل یعنی از سال ۲۰۱۵ به بعد ارتش آمریکا به این نتیجه رسیده بود که نباید در افغانستان بمانند یا نه. برخی از تحلیلگران آمریکایی درعینحال بیان میکنند انتشار این اسناد میتواند کمک کند که مشخص شود آیا آمریکا باید افغانستان را ترک میکرد یا اصرار بر حضور نیروهای نظامیاش در این کشور می داشت. اطلاعات طبقهبندیشده وزارت دفاع آمریکا در این خصوص شامل نوع فعالیت نیروهای امنیتی افغانستان، آمار مرتبط با قربانیان آمریکایی در این جنگ، میزان قدرت و آمادگی یگانهای مختلف آمریکا در افغانستان و همچنین کمبود عملیاتهای آموزشی، تاکتیکی و عملیاتی در بین نیروهای امنیتی افغانستان است. این اسناد میتواند آشکار سازد که آیا واقعاً آمادگی عملیاتی در بین نیروهای امنیتی افغانستان برای مقابله با طالبان وجود داشت یا نه. این اسناد همچنین به این سوالات پاسخ می دهد که آیا واقعاً نیروهای نظامی آمریکایی توانسته بودند عملیات آموزش نیروهای افغانستانی را بهخوبی انجام دهند؟ ساپکو در این خصوص تاکید کردهاست که تمام اطلاعاتی که نیاز است تا افکار عمومی و رسانهها بدانند که آیا نیروهای امنیتی افغانستان واقعاً توسط نیروهای ارتش آمریکا آموزشدیده بودند و یا خانهای پوشالی در افغانستان ایجاد کرده بودیم، در این اسناد وجود دارد. با وجود اینکه پنتاگون بارها اعلام کرده بود عملیاتهای آموزشی موفقیتآمیزی برای نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان ترتیب دادهاست، بااینحال مقاومت تنها دو هفتهای نیروهای امنیتی این کشور در مقابل طالبان نشان داد چنین ادعایی نمیتواند صحت داشته باشد.
اخیراً اما وزارت دفاع آمریکا غیر از طبقهبندی کردن این اسناد و محرمانه اعلام کردن آن، خواستار تعلیق دسترسی به تمام شواهد مالی بازرسی و حسابرسی از وبسایت «سیگار» شده بود. سیگار نام واحدی در ارتش افغانستان است که بر روی توزیع بودجه و همچنین کارآمدی آن نظارت میکند. وبسایت سیگار بلافاصله بعد از سقوط کابل در ماه اوت سال جاری میلادی از کار افتاد. وزارت دفاع آمریکا ادعا کرده بود این اطلاعات به این دلیل از دسترس خارج شدهاست که میتوانست متحدان افغانستانی آمریکا را در معرض خطر قرار دهد. بااینحال رسانهها بر این عقیدهاند سقوط کابل نشان داد تمام اقداماتی که وزارت دفاع ایالات متحده در افغانستان انجام داده و یا نظارتی که بر توزیع بودجهها برعهده داشت، بهصورت کامل انجامنشده و گزارشهای وبسایت سیگار میتوانست ضعفهای عملکرد وزارت دفاع در افغانستان را به نمایش بگذارد و بههمین دلیل از روی سایت حذف شدهاست.
ساپکو در این خصوص گفتهاست:« این اقدام هیچ معنایی ندارد و عقلانی بهنظر نمیرسد زیرا اسامی موجود در سایت سیگار بهقدری شناختهشده هستند که میتوان آنها را با نام اشرفغنی رییسجمهور افغانستان مقایسه کرد که میتواند در تمام اسناد بیاید و همه او را میشناسند.» ا و به طعنه گفتهاست: «به نظرم حتی رییسجمهور اشرفغنی نیز دوستداشت نامش از بین اسناد و تاریخ افغانستان پاک شود؛ اما قبول ندارم حذف اسناد از سایت سیگار بتواند تهدیدات موجود علیه نیروهای امنیتی افغانستان که با آمریکا همکاری داشتند را از بین ببرد زیرا نام آنها در سایر گزارشها نیز بارها و بارها آمدهاست.
بسیاری از کسانی که نامشان در این اسناد آمدهاست بارها در اسناد دیگر نیز به آنها اشاره شدهاست؛ بهعنوان مثال در جلسه استماع کنگره در سال ۲۰۱۷ نام بسیاری از رهبران سازمانهای آمریکایی مانند سازمان USAID آمده بود و هماینک نیز متن این جلسات استماع در سایت کنگره موجود و قابلدسترس است. سخنگوی وزارت دفاع آمریکا درهمینحال اعلام کردهاست اسناد سیگار بهزودی با حذف نامهای افراد دوباره در سایت منتشر میشود.
برخی از نظامیان آمریکایی و رسانههایی که بهدنبال بررسی دلایل شکست مفتضحانه آمریکا در افغانستان هستند و میخواهند بدانند چرا عملیات خروج از این کشور با بحرانی جدی در آمریکا مواجه شد، خواهان دسترسی به این اسناد هستند. آنها معتقدند تا دلایل شکست آمریکا و همچنین خروج فوری و بینظم آمریکا از افغانستان مشخص نشود، نمیتوان درمورد مثبت بودن عملیاتهای دفاعی آمریکا در سایر نقاط جهان صحبتی به میان آورد. در همین خصوص روزنامه والاستریت ژورنال گزارش داد که ۴ آژانس اطلاعاتی ایالاتمتحده گزارشهای کامل و بسیار موسعی درباره افغانستان تهیه کرده بودند اما هیچ کدام از آنها نتوانستند سقوط دولت اشرفغنی را پیشبینی کنند و این بزرگترین مشکلی است که دولت ایالاتمتحده در سیاست خود در قبال افغانستان با آن روبرو بودهاست. سیانان نیز در گزارش خود در این خصوص آوردهاست:« برای درک کامل آنچه که در افغانستان در طول ۲۰ سال گذشته اتفاق افتاد و همچنین نوع مواجهه و درگیر شدن نیروهای نظامی آمریکا با مسئله افغانستان، باید تمام اطلاعات از ردهبندی از طبقهبندی خارجشده و بهصورت شفاف در اختیار کنگره و سایر بخشهای دولت ایالاتمتحده قرار گیرد.» در همین خصوص رسانهها و افکار عمومی باید بدانند که دولت ایالاتمتحده از چه زمانی و چگونه فهمیده بود که دیگر نمیتواند در افغانستان بماند و برای خروج از افغانستان چه اقداماتی را در نظر گرفته بود. اگر این اسناد منتشر شود میتوان به سوالات زیادی که در این خصوص وجود دارد پاسخ داد. درغیراینصورت حوادث و اتفاقاتی که منجر به خروج یکباره آمریکا از افغانستان شد برای همیشه در هالهای از ابهام باقی میماند و این ابهام مطمئنا باعث تخریب وجهه آمریکا و نظامیان آن را در سراسر دنیا می شود.