سفر بایدن به منطقه

ثمانه اکوان – با نزدیک شدن آمریکا به پروسه رای گیری انتخابات میان دوره ای کنگره ، تلاشهای دولت بایدن برای دستاورد سازی در عرصه سیاست داخلی و خارجی ادامه دارد. جو بایدن برای مدیریت صحنه سیاسی آمریکا و به خصوص تلاش برای پیروزی دموکرات ها در انتخابات کنگره راهی جز کاهش قیمت انرژی در کشورش ندارد. این ضرورت باعث شده است، او بر خلاف صحبت هایی که پیش از این درباره عربستان و شخص بن سلمان انجام می داد، حالا عاجزانه راهی منطقه شود تا راهی برای افزایش تولید نفت عربستان پیدا کرده و در عین حال برای بر طرف کردن نگرانی های اعراب منطقه و همچنین رژیم صهیونیستی اقدامی جدید برای تامین منافع و امنیت آنها انجام دهد. بایدن بر همین اساس به این نتیجه رسیده است که باید برای راضی نگه داشتن اعراب، همان راهی را برود که ترامپ در دوران ریاست جمهوری اش رفته بود و توانسته بود رابطه ای « بسیار خوب» را با آنها و همچنین دولت صهیونیستی برای خود ایجاد کند.

سفر بایدن به منطقه بر همین اساس این روزها به شدت در رسانه های آمریکایی و منطقه بازتاب یافته و هر روز اظهار نظر جدیدی در باره آن مطرح می شود. غیر از تلاش بایدن برای استفاده حداکثری از این سفر، موضوعی که به شدت مورد توجه رسانه ها است، احتمال تشکیل ائتلاف کشورهای عرب منطقه با رژیم صهیونیستی به رهبری آمریکا برای مقابله با تهدیدات امنیتی در منطقه است که البته کاملا آشکار است این ائتلاف برای مقابله با ایران ایجاد می شود. هدف اصلی آمریکا در حمایت از این ائتلاف اطلاعاتی، تلاش برای نزدیک ساختن بیشتر عربستان به رژیم صهیونیستی در راستای پذیرش عادی سازی روابطش با این رژیم و در عین حال پیام فرستادن برای ایران است . البته پیش از این تلاشهای گوناگونی برای ایجاد ائتلاف نظامی در منطقه و بین کشورهای عرب حوزه خلیج فارس صورت گرفته بود که در طول زمان تمام آنها با شکست رو به رو شدند. خبرگزاری مهر چندی پیش در گزارشی به بررسی این تلاشها پرداخته بود. (لینک) اما نکته قابل توجه و جدید طرح فعلی مطرح شده چیست و قرار است باعث ایجاد چه تغییری در نقشه امنیتی منطقه شود ؟

بر اساس آنچه رسانه های آمریکایی منتشر کرده اند، به نظر می رسد آمریکا و اعراب منطقه به این نتیجه رسیده اند که ایده تشکیل « ناتوی منطقه ای» یا «ناتوی عربی»، یا طرحی که این روزها از آن با عنوان « ناتوی خاورمیانه» یاد می شود، به دلیل اختلافات شدید بین این کشورها و عدم اعتماد آنها به یکدیگر ، ایده ای شکست خورده است . آنها بر همین اساس تصمیم گرفته اند، ایده تشکیل ناتوی عربی را در حد همکاری اطلاعاتی برای تامین امنیتشان و همچنین تشکیل نیروی دفاع هوایی در مقابل ایران در منطقه، تقلیل دهند.

به نوشته دویچه وله ، گفته شده، پیمان امنیتی جدید قرار است به رهبری آمریکا شکل گرفته و نام آن نیز «اتحاد دفاع هوایی خاورمیانه» است . البته خبرگزاریهیا دیگر غربی مانند آسوشیتدپرس و رویترز نتوانستند این مضوع و نام این اتحاد را از طرف رهبران کشورهای درگیر در این مسئله تایید کنند. رسانه ها بر همین اساس گمان می کنند جلسه ای که حدودا دو هفته پیش در شرم الشیخ مصر برگزار شد، جلسه ای بین وزرای دفاع کشورهای عربستان سعودی، قطر، اردن، مصر ، امارات و بحرین به همراه رژیم صهیونیستی برای پیشبرد این برنامه بوده است .  با این حال هنو زهیچ کدام از این ادعاها به درستی تایید نشده است و هنوز تشکیل این ائتلاف در ابهام زیادی قرار دارد. با این حال علت علاقه رسانه های غربی به این موضوع و پوشش دادن پر آب و تاب ابعاد سفر بایدن به منطقه ، تلاش آنها برای نشان دادن موفقیت ایده « اعراب متحد در برابر ایران» است . آنها بر این عقیده اند کشورهای عرب منطقه مانند عربستان تلاش دارند از سیست دفاع هوایی هوشمند رژیم صهیونیستی بهره بگیرند اما به نظر می رسد، این مسئله پروسه ای به شدت پیچیده و همراه با بی اعتمادیهای شدید باشد.

حضور احتمالی رژیم صهیونیستی در این ائتلاف نه برای ارسال تجیهطات نظامی پیشرفته خود به عربستان،امارات و مصر ، بلکه اطمینان حاصل کردن از این مسئله است که عربستان نیز در نهایت به توافق آبراهام پیوسته و مسیر عادی سازی روابط خود با این رژیم را در پیش می گیرد. نتانیاهو، نخست وزیر پیشین رژیم صهیونیستی که بعد از فروپاشی کابینه بنت، شانس خود را برای نخست وزیری دوباره زیاد می بیند، در این خصوص صحبت کرده و وعده داده است در صورتی که دوباره انتخاب شود، مسیر عادی سازی روابط با عربستان را تسهیل می کند. در واقع آشفتگی موچود در سیستم سیاسی داخل سرزمین های اشغالی ، به قدری زیاد و غیر قابل پیش بینی است که این رژیم برای ثبات موجودیتش در منطقه ، به جای آنکه به اتحاد نظامی با اعراب نیاز داشته باشد، به عادی سازی روابطش با آنها نیاز دارد و بقیه موارد، ادعاها و وعده های آمریکایی – صهیونیستی است که بتواند کشورهای عرب منطقه را مورد تشویق قرار دهد سریعتر به سمت عادی سازی روابطشان با این رژیم بروند. بر همین اساس است که تحلیلگران بین المللی در رسانه های مختلف غربی به سیاستمداران آمریکایی توصیه می کنند که با احتیاط بیشتری در زمین مین گذاری شده خاورمیانه راه بروند و از قمار دارایی های خود روی شکل گیری اتحاد نظامی عربی- عبری خودداری کنند.

بر همین اساس است که بکا واسر، کارشناس برنامه دفاع در اندیشکده CNAS بر این عقیده است که هنوز برای مطرح کرده ایده ناتوی عربی بسیار زود است» واسر در همین زمینه به دویچه وله گفته است که هنوز هم رقابت و دشمنی زیادی بین کشورهای عرب منطقه وجود دارد و این تنها مربوط به دشمنی آنها با اسراییل نیست. ایجاد اتحادی مانند ناتو در منطقه نیازمند به اشتراک گذاشتن اطلاعات نظامی و امنیتی بسیار زیادی است و برخی از کشورهای منطقه اعتبار خوبی ندارند که بتوانند این اطلاعات را حفظ کنند و یا اینکه اطلاعات خود را با دیگران به اشتراک بگذارند.» بر همین اساس است که او معتقد است احتمالا این صحبت ها به جای اینکه عملیاتی شود، در حد تبلیغات و ایده باقی خواهد ماند.

لینک مطلب در خبرگزاری مهر