
حدود دو هفته پیش روزنامه فایننشال تایمز گزارش داد که چین در فاصله روزهای ۲۷ ژوئیه تا ۱۳ اوت سال جاری دو موشک های هایپرسونیک با قابلیت هستهای را آزمایش کردهاست. این توسعه در صنعت موشکی چین آنطور که مقامات آمریکایی گفته بودند باعث حیرت آنها شده و سورپرایزی بزرگ برای دستگاه اطلاعاتی ایالاتمتحده بود. این خبر اما چند هفته بعد در روز ۲۱ اکتبر جالبتر نیز شد زیرا رسانهها خبر دادند ایالاتمتحده نتوانسته آخرین مدل موشک هایپرسونیک که خود را آزمایش کند زیرا آزمایش راکت آن با شکست مواجه شدهاست. با وجود اینکه راکتهای موشک معمولاً جزو تکنولوژیهای مرتبط با موشکهای هایپرسونیک حساب نمیشود، اما این حس را برای آمریکاییها به وجود آورد که شاید در مسابقه تسلیحاتی با پکن عقب مانده اند.
رقابت برای رسیدن به تکنولوژی موشکهای های هایپرسونیک به حد کافی برای قدرتهای جهانی جذاب و حیاتی به حساب میآید که بخواهند بخشی از اقدامات دیگر خود در صنایع نظامی را تعطیل کرده و به این مسئله بپردازند. روسیه، ایالاتمتحده و چین در سالهای اخیر رقابت بسیار شدیدی را برای دسترسی پیدا کردن به این تکنولوژی با یکدیگر داشتهاند. کلمه «هایپرسونیک» بهمعنای این است که موشکها بین پنجتا ۱۰ برابر بیشتر از سرعت صوت، سرعت خواهند داشت. اما سرعت، تنها جاذبه موشکهای های هایپرسونیک نیست زیرا آنها غیر از سرعت بالا قادر به حرکت در مدار پایین بوده و نسبتبه موشکهای بالستیک میانبرد از قدرت مانور بیشتری نیز برخوردار هستند و همین مسئله باعث میشود ردیابی و از بین بردن آنها بهشدت سخت شود. اگر چین به این سرعت توانستهاست به این تکنولوژی دست پیدا کنند، بدین معناست که آمریکا واقعاً در این مرحله از پکن عقبافتاده است. یکی از قابلیتهای جالبتوجه این نوع موشکها قابلیت تغییر مسیر حرکت آن بهصورت چندباره است که میتواند قابلیت پیشبینی مسیر حرکت موشک را برای طرف مقابل بسیار سخت سازد و بدینترتیب موشکها میتوانند از رادارها مخفی مانده و درعینحال از اقدامات دفاعی دیگر نیز خود را پنهان کنند و بتوانند قدرت تخریبی و هدفیابی بیشتری داشته باشند.
مسئله موشکهای هایپرسونیک چین تاکنون گمان میرفت در راستای رقابتهای جنگ سردی واشنگتن و پکن بتواند مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. همانطور که در دوران جنگ سرد اتحاد جماهیر شوروی و آمریکا در رقابت برای دستیابی به سلاحهای مشابه قرار داشتند، بهنظر میرسد در شرایط فعلی نیز پکن و واشنگتن در همین رقابت به سر می برند. شگفتی آمریکا از موشکهای چینی و تلاش این کشور برای رسیدن به تکنولوژی آن نشان میدهد رقابتهای واشنگتن و پکن تنها در اینکه کدام کشور ثروتمندتر خواهد بود و قدرت اقتصادی بالاتری خواهد داشت، نیست. این سرآغاز فهمی جدید از رقابتهای آمریکا و چین در شرایط فعلی است؛ رقابتی که نمیتوان آن را تنها در مسائل تجاری خلاصه کرد و پیشرفتهای نظامی به بخش جداناپذیری از این رقابتها تبدیل شدهاست.
چین مسیری را برای رقابت با آمریکا میپیماید که بهنظر میرسد برای ایالاتمتحده مسیری بسیار چالشبرانگیز باشد. چین درعینحال که به پیشرفت و تکنولوژی نظامی خود فکر میکند بهدنبال رونق و رشد اقتصادی نیز هست اما آمریکا در حال حاضر نمیداند آیا باید برای رشد اقتصادی بیشتر با چین بجنگد یا اینکه تمام منابع مالی خود را صرف تکنولوژیهای نظامی روز کند. اگر چین تاکنون با راهبرد تجارت گسترده بینالمللی و هزینه منابع حاصل از آن در داخل کشورش به رقابت با سایر کشورها میپرداخت، آمریکا تنها به عملیاتهای نظامی فکر میکرد و توجه و تمایل چندانی برای سرمایهگذاری در داخل خاکش را نداشت.
رقابتهای ایالاتمتحده و چین از این منظر بسیار جالبتوجه است زیرا افقهای جدیدی را در برابر آمریکا میگشاید که توان رقابت در این زمینهها را با چین نداشته و بهنظر نمیرسد ازاینپس نیز داشته باشد. پکن و واشنگتن حالا وارد رقابتی شدهاند که شاخصهای اصلی آن نه تکنولوژیهای پیشرفته و ابزار و تجهیزات نظامی با آخرین فناوری روز، بلکه شاخص اصلی آن رشد داخلی و میزان تولید ناخالص داخلی کشورها است. چین در هر دو زمینه پیشرو است اما آمریکا راه زیادی در این خصوص درپیش دارد.