سال 2003 و زمانی که جورج بوش تصمیم به حمله عراق گرفته بود ، حسنی مبارک دیکتاتور مصر برای اینکه توصیه ای به بوش کرده باشد تنها یک پیغام ساده برایش فرستاد: « با حمله به عراق درهای جهنم را باز می کنید !» در آن زمان این جمله شاید چندان هم جلب توجه نکرد اما گذر زمان نشان داد حمله به افغانستان و بعد از آن عراق ، واقعا درهای جهنم را به روی مردم منطقه باز کرد.
آمریکا هدف خود از حمله به کشورهای خاورمیانه را هدیه بردن دموکراسی برای مردم آن منطقه عنوان می کند اما بعد از خروج نیروهای این کشور از منطقه ، به جای دموکراسی تروریسم و ترس از تجزیه کشور برای مردم باقی می ماند . عراق نمونه خوبی برای این مسئله است . آمریکا با 10 سال حضور نظامی در عراق تنها چیزی که از خود به یادگار گذاشت ، حملات تروریستی ، ترس ، وحشت ، خونریزی و خشونت بود. تا قبل از حمله آمریکا به عراق و البته دسیسه چینی های متحدان عربش برای سوریه ، گروه طالبان گروهی کوچک با اهداف کوچکتر در افغانستان بود که به شدت نیز تضعیف شده بود. طالبان قصد داشت بعد از مدتها با دولت افغانستان و پاکستان پشت میز مذاکره نشسته و دست از عملیات تروریستی بردارد اما دسیسه کشورهای عرب منطقه برای سوریه و بعد از آن عراق ، باعث قدرت گرفتن بیش از پیش گروههای وابسته به طالبان در کل دنیا و هماهنگی بیشتر آنها برای دست زدن به جنایت های مختلف در سرزمین شیعیان شد .
تاریخچه شکل گیری داعش
اما داعش چه گروهی است ؟ از کجا آمده توسط چه کسانی حمیات مالی و معنوی می شود و از جان عراق و سوریه چه می خواهد ؟ تا قبل از حمله آمریکا به عراق طالبان تنها در افغانستان حضور داشت . زمانی که ارتش عراق در سال 2003 به عراق حمله کرد ، گروه کوچکی از سنی های عضو حزب بعث و طرفدار صدام حسین همچنان با نیروهای آمریکایی در بغداد و تکریت می جنگیدند . آن گروه بعد از عقب نشینی آمریکا از عراق در سال 2013 و سپردن امنیت عراق به نیروهای ارتش و امنیتی این کشور ، دوباره به شدت فعال شده و برای مبارزه با دولت شیعی نوری المالکی وارد فعالیت های تروریستی شدند.
داعش اما با ادامه یافتن بحران سوریه فعالیت خود را آغاز کرد .در ابتدای امر تعدادی از مبارزین وهابی با پیوستن به ارتش آزاد به مبارزه با نیروهای ارتش سوریه می پرداختند. بعد از آن القاعده به شکل منظم تری به فکر به وجود آوردن یک نیروی نظامی متحد و منسجم برای مبارزه با حکومت سوریه افتاد. این گروه بانام جبهه النصره فعالیت تروریستی خود را در سوریه آغاز کرد . افراد این گروه از چچن ، بوسنی ، آذربایجان ، تونس و عربستان و پاکستان بوده و توانستند در اشغال برخی از شهرهای سوریه به نیروهای ارتش آزاد کمک کنند . اما خود می دانستند که تنها برای مبارزه آمده اند و نقشی در آینده سیاسی این کشور بعد از جنگ نخواهند داشت .
داعش اما گروهی بود که به فکر تشکیل حکومت در عراق و شام افتاده بود و با هدف تجزیه سوریه و عراق وتشکیل «دولت اسلامی عراق و شام» و یا همان داعش وارد فعالیت نظامی در سوریه شد . داعش که از همان ابتدا هم زیاد توسط رهبران القاعده در افغانستان حمایت مالی و معنوی نمی شد رو به عربستان و قطر برای حمایت مالی آورد و با حمایت های عظیم لجستیکی ومالی توانست وارد سوریه شود . با ورود گروه داعش به سوریه ، جنگ به خشونت بیشتری کشیده شد و تصاویر ارسال شده از سوریه نشان می داد کسانی وارد جنگ با نیروهای ارتش شده اند که تنها به کشتار فکر می کنند . آنها غیر از ارتش برای گرفتن اسلحه های رسیده به مرزهای سوریه با گروه جبهه النصره نیز وارد جنگ شدند. کشتارهایی که این دو گروه به راه انداختند ، عملا ارتش آزاد و مخالفان دولت بشار اسد در داخل سوریه را به حاشیه راند. ارتش آزاد هر قدر از طریق دیپلماسی فعال خود در نشست های خارجی سعی در گرفتن کمک های خارجی از کشورهای عرب و به خصوص آمریکا و اروپا داشت ، این کمک ها با رسیدن به مرز ترکیه و سوریه با جنایت های وحشتناک از دستشان خارج شده و به دست نیروهای داعش می افتاد . داعش خود را پیروز بلا منازع سوریه می دید اما با بالا گرفتن درگیریها درون گروههای مختلف تروریستی موجود در این شکور ، ارتش نیز توانست با توان بیشتر به مصاف تروریست ها برود . آزادسازی شهر حمص از دست تروریستها نشان داد اختلافات و خشونت های شکل گرفته برای تقسیم اسلحه و مهمات و منابع مالی چنان این تروریست ها را به جان هم انداخته که دیگر هدف اصلی شان که از بین بردن حکومت بشار اسد بود را از یاد برده اند. انتخابات ریاست جمهوری در سوریه و شکست سنگین رسانه ای که این گروه از مردم این کشور خورد ،آنها را به واکنش سریع در جبهه دیگری کشاند و آن عراق بود.
از عملیات های تروریستی کوچک تا اشغال موصل
داعش تا پیش از این تنها به انجام عملیات های تروریستی پراکنده در عراق می اندیشید و هیچ گاه به صورت ارتش منظم به خاک این کشور وارد نشده بود. بعداز مدتی با پیروزی بشار اسد در سوریه ، این گروه به فکر افتاد که جو رسانه ای را به شکل دیگری به نفع خود تغییر دهد و آن ورود همراه با سر و صدا و تبلیغات رسانه ای به شهرهای مهم عراق بود .این تنها هدف داعش نبود. داعش به عنوان بازوی اجرایی اهداف عربستان و قطر در عراق و سوریه ، از دو جبهه شکست خورده بود ؛ هم از بشار اسد و هم از نوری المالکی . در عراق نیز مردم باز هم در انتخابات مجلس به شیعیان رای دادند و احتمال انتخاب شدن نوری المالکی به عنوان نخست وزیر بالا رفته بود . نوری المالکی تنها با یک جمله و شعار توانست پیروز میدان رقابت با سایر گروههای عراقی شود و لیست العراقیه را در مجلس صاحب کرسی های فراوان کند و آن هم به کار بردن سیاست «مشت آهنین» در برابر تروریست ها بود. پیروزی ارتش عراق در برخی شهرهای تحت تصرف داعش در غرب این کشور و عزم جدی مالکی برای از بین بردن آنها او را در میان رای دهندگان به «مرد قدرتمند عرب» معروف ساخته بود. او با وعده ریشه کن کردن تروریسم بار دیگر توانست لیست مد نظر خود از نمایندگان شیعه را صاحب بیشترین تعداد آراء در انتخابات مجلس کند و این زنگ خطری دوباره برای گروههای سنی و همچنین عربستان بود. عملیات داعش برای حمله به سامرا در اولین روزهای هفته گذشته و بعد ناکامی آنها و برنامه ریزی برای حمله گسترده تر به استان نینوا و موصل دقیقا برای این طراحی شده بود که بر انتخاب نخست وزیر جدید در مجلس عراق تاثیر بگذارد . مالکی باید از همان جبهه ای ضربه می خورد که وعده پیروزی در آن را داده بود . به همین دلیل سامرا هدف اصلی قرار گرفت . آنطور که شبکه تلویزیونی راشاتودی به نقل از کارشناسان مسایل عراق و مسئولان عراقی بیان کرده است ، گروه داعش تصور میکرد با حمله برنامه ریزی شده و تعداد زیاد مبارز به سامرا میتواند اوضاع این شهر را در دست بگیرد اما حضور به موقع نیروهای ارتش و کشته شدن تعداد زیادی از اعضای این گروه تروریستی آنها را در اجرای نقشه شان ناکام گذاشت . به نظر می رسید صبر داعش به سر آمده و این بار برای اینکه موفقیت خود در گرفتن شهرهای مختلف عراق را تصمین کند ، یکراست به مناطق سنی نشین غرب این کشور رفت و با کمک عوامل خائن در ارتش ، مجلس ومدیران اجرایی دولت در این مناطق توانست به راحتی کنترل موصل را یک شبه دردست بگیرد .
چه کسانی به عراق خیانت کردند ؟
با توجه به اسناد بیرون آمده از محل استانداری نینوا و موصل به راحتی این موضوع در رسانه های عراقی آشکار شد که عده ای با برنامه ریزی قبلی به مردم و دولت عراق خیانت کرده اند . داعش در حمله ای شبانه توانست به راحتی استانداری موصل را اشغال کرده و کنترل شهر را در دست بگیرد . نامه های منتشر شده توسط استاندار یعنی اثیل النجیفی برادر رییس مجلس عراق که از حمایت گروههای سنی بسیار قوی در مجلس این کشور نیز برخوردار است نشان داد که او به عنوان استاندار و مسئول حفظ امنیت استان به تمام ماموران امنیتی شهر دستور داده است در صورت حمله داعش پست محل خدمت خودرا ترک کرده و هیچ مقابله ای با اعضای این گروه نداشته باشند. در شب دوشنبه که این حمله به موصل صورت گرفت تنها یک نگهبان در ساختمان استانداری حضور داشت که با دیدن اولین سرباز داعش ساختمان را دو دستی به آنها تحویل می دهد. سایر نگهبانان از کار مرخص شده و اثیل نجیفی هم به خانه خود نرفته و در یک مهمانخانه در حومه شهر مستقر شده بود و توانست به سرعت از محل بگریزد .
از فردای آن روز که داعش پیروزی خود در گرفتن مناطق دومین شهر بزرگ عراق را اعلام کرد ، رسانه ها نیز به بیان واقعیت در این باره پرداخته و خواهان برخورد قانونی دولت با خائنین در ارتش و استانداری و حتی مجلس نمایندگان شدند . بعداز سقوط موصل داعش قدرت بیشتری گرفت و توانست فضای رسانه ای را نیز به تسخیر خود در آورد. رسانه های مجازی تصاویر اعضای این گروه را در حالی که نیروهای ارتشی باقی مانده در شهر را هدف قرار می دادند ، منتشر کرده و در تصاویری دیگر از خوشحالی رهبران خود و سجده شکر اعضای این گروه تروریستی برای فتح بزرگشان خبر می دادند .
نوری المالکی در همان روز اول از مجلس درخواست کرد که اعلام وضعیت اضطراری کرده و جلساتی را با رهبران قبایل برگزار کند . اوضاع لحظه به لحظه وخیم تر می شد اما اسامه النجیفی درخواست مالکی برای اعلام وضعیت فوق العاده را رد کرده و اعلام کرد برای بررسی وصعیت هم طی دو روزآینده جلساتی را با نمایندگان مجلس ترتیب خواهد داد . داعش لحظه به لحظه به بغداد نزدیک می شد اما مجلس می خواست در روزهای آینده جلسه توجیهی برای نمایندگان برپا کند و هیچ خبری از کمک به دولت نبود.
آنطور که رسانه های غربی بیان کرده اند از ابتدای سقوط موصل نیروهای باقی مانده ارتش از زمان صدام حسین و کسانی که مخالف دولت مالکی بوده اند به سرعت از ارتش خارج شده و پست های خودرا ترک کرده اند. تعداد این افرادتا روزهای پایانی هفته گذشته دست کم به 30 هزار نفر رسیده بود و مالکی مجبور شد از مردم برای مقاومت و مقابله در برابر داعش ها کمک بگیرد . وقتی پای مردم به میان آمد ، داعش نیز کمی عقب نشست . این گروه که تا تکریت و مرز بغداد نیز پیش رفته و از حمایت حامیان صدام در این شهر نیز برخوردار بود ، اخیرا در محاصره مردمی قرار گرفته و انتظار می رود با تشکیل جبهه و بسیج مردمی در عراق به زودی این خطر بزرگ منطقه ای از این کشور خارج شود. این گروه روز پنجشنبه نیز اعلام کرد که با حضور نیروهای مردمی برای جنگ در موصل ، قصد دارد به زودی این شهر را ترک کند و دوباره به خاک سوریه بازگردد اما با همین حمله چند روزه توانست مقدار زیادی پول ، منابع مالی به دلار و همچنین افراد و جنگجویان بیشتر برای مبارزه درسوریه که از زندانهای عراق آزاد شده بودند و تانک و نفربر و تجهیزات دفاعی از این کشور خارج کند . دولت عراق خواستار پالایش ارتش شده و مردم نیز خواهان پالایش مجلس و عوامل اجرایی دولت در استانهای غربی هستند.
عراق این روزها با وضعیت وخیمی رو به رو بوده و امکان دارد نقشه های قدیمی داعش و گروههای اسلامی تندرو و در صدر آنها عربستان برای تجزیه عراق به سه منطقه مختلف تحت حکومت داعش ، کردستان و منطقه شیعه نشین اجرایی شود اما مسئله ای که هنوز جای امیدواری می گذارد پیوستگی و اتحاد و وحت شیعیان و همچنین وحدت مردم با علمای عراق است که باعث شکل گیری جبهه مقاومت در برابر افراط گرایی شده است.
منتشر شده در: هفته نامه خط خبر
ارسال یک دیدگاه