در روز جمعه گذشته افکار عمومی در آمریکا شاهد یک حکم قضایی جنجالی و قابلتوجه توسط دادگاهی در ایالت ویسکانسین بود. این حکم که باعث تعجب بسیاری از آمریکاییها و بخصوص فعالان جنبش «جان سیاهان اهمیت دارد» بود، راه برای بحثها و اعتراضات بعدی در زمینه موضوعاتی نظیر حق حمل سلاح در آمریکا و یا برخورد با معترضان و همچنین درگیریهای مردمی در اعتراضات آمریکا را باز کرد. کایل ریتنهاوس نوجوان هجدهسالهای است که روز جمعه دادگاه ویسکانسین رای به تبرئه او در ماجرای اتهام به قتل ۲ نفر و مجروح ساختن نفر سوم داد. ماجرا از این قرار بود که در ماه اوت سال ۲۰۲۰ در جریان اعتراضات مردمی به کشته شدن یک سیاهپوست در شهر کنوشا در ایالت ویسکانسین، رسانهها عکسی از یک نوجوان را منتشر کردند که با اسلحه نظامی در داخل جمعیت معترضان در این شهر حضور دارد. او که از سفیدپوستان مخالف جنبش سیاهپوستان در آمریکا است، با اسلحه به داخل جمعیت آمده و بعد از مدتی که درگیری بین او و ۲ تن از معترضان شکل میگیرد، او درنهایت به ۲ معترض دیگر که از قضا آنها نیز سفیدپوست بودند، شلیک کرده و نفر سومی که برای کمک به صحنه آمده بود را نیز مورد هدف قرار میدهد که او نیز زخمیشده و به بیمارستان منتقل میشود. افکار عمومی در آمریکا مدتزمان زیادی در انتظار تشکیل دادگاه ریتنهاوس باقی ماند. مردم معتقد بودند دادگاه باید با دقت بسیاری به این مسئله رسیدگی کند زیرا دادگاههای مربوط به سیاهپوستانی که به دست پلیس آمریکا کشته میشدند، معمولاً رای به تبرئه افسران پلیس میدادند و این مسئله باعث اعتراضات شدیدی در جامعه سیاهپوستان آمریکا میشد.
دادگاه نوجوان هجدهساله آمریکایی اما از این منظر نیز برای افکار عمومی حائز توجه بود که بدانند آیا با اتهام حمل اسلحه برای تهدید مردم مقابل میشود یا نه. در واقع این دادگاه برای بسیاری از فعالان مدنی که قصد دارند حمل سلاح در آمریکا را محدود سازند دادگاهی سرنوشتساز بود. کایل ریتنهاوس به تلاش برای تشویق خشونت نیز متهم شده بود اما در نهایت از تمام این اتهامات تبرئه شد و قاضی اعلام کرد از نظر هیئتمنصفه اقدام او در کشتن دو فردی که به او نزدیک شده و نزاع به راه انداخته بودند، دفاع از خود بودهاست.
از روز جمعه که نتیجه دادگاه مشخص شدهاست، فعالین جنبشهای سیاهپوستان و همچنین مقابله با حمل سلاح در آمریکا در خیابانهای شهرها و ایالتهای مختلف این کشور دست به اعتراض زدند و خشونت بیشتری در این اعتراضات دیده شدهاست. مسئله اعتراضات بهنحوی گسترده بود که اعضای دولت بایدن مجبور به موضعگیری در این زمینه شدند. شخص بایدن در این خصوص اعلام کرد که باید به رأی دادگاه احترام گذاشت و نمیتوان در این خصوص اقدامی انجام داد و همچنین اعلام کرد که به سیستم قضایی آمریکا اعتماد کامل دارد. این در شرایطی است که دونالد ترامپ رییسجمهور سابق آمریکا که از حامیان سرسخت گروههای سفید برتر پندار در ایالاتمتحده است، در سخنانی ضمن حمایت از رأی دادگاه اعلام کردهاست که همه باید از حق حمل سلاح که از طریق قانون اساسی به مردم آمریکا داده شدهاست، حمایت کنند.
تا اینجای کار با توجه به صحبتهایی که توسط مقامات آمریکایی بیان شدهاست، دادگاه کایل ریتنهاوس را میتوان شکستی بزرگ و گامی رو به عقب برای جنبشهای مدنی آمریکا دانست. این دادگاه غیر از اینکه شکستی برای جنبشهای مدنی سیاهپوستان و همچنین حامیان محدود ساختن حمل سلاح در آمریکا بود، بر شکاف اجتماعی موجود در جامعه آمریکا نیز افزود و بار دیگر نشان داد سیاستمداران میتوانند با ایجاد شکاف در جامعه آمریکا به ترویج تندرویهای خود در این جامعه پرداخته و از این شکافها سود سیاسی ببرند. نکته جالب در این خصوص، گزارش روز گذشته سیانان درباره مهمترین خطراتی است که جامعه آمریکا را در این خصوص تهدید میکند. سیانان در گزارش و تحلیل مفصلی در این خصوص نوشت: «ترسناکترین و هراسانگیز ترین تهدید برای جامعه ایالاتمتحده در شرایط کنونی سفیدپوستان عصبانی هستند.»
در این گزارش تاکید شدهاست که برخی کلیشهها یا «استریو تایپ»ها برای مدتهای زیاد ذهن آمریکاییها را به خود مشغول کرده بود؛ بهعنوان مثال کلیشه مردان عصبانی سیاهپوست که در سیاست و همچنین فرهنگ عمومی آمریکا ریشه دوانده بود تا سالیان سال باعث میشد مردم آمریکا و بهخصوص سفیدپوستان از مردان سیاهپوست که شاید ظاهرشان کمی عصبانی بهنظر میرسید فاصله گرفته و از آنها بترسند. از نظر تحلیلگر سیانان این مسئله بهصورت عمدی در سیاست بهوجودآمده بود تا مردم در جامعه کاری کنند که وحشت از سیاهپوستان باعث شود آنها نتوانند از لحاظ نژادی در ارکان سیاست آمریکا حضور پیدا کرده و نفوذی داشته باشند. این در واقع یک نوع مالیات ذهنی بود که باید مردان سیاهپوست در آمریکا میپرداختند تا متوجه شوند قدرت در دست سفیدپوستان است و آنها دشمن شماره یک جامعه آمریکایی و نظم بهوجودآمده توسط سفیدپوستان هستند. ظهور ترامپ و پدیده ترامپیسم در آمریکا بهنظر میرسد در حال تغییر دادن این کلیشه است. بر این اساس نگاهی به دادگاههای برگزارشده در آمریکا نشان میدهد اکثر کسانی که مورد محاکمه قرار میگیرند مردان سفیدپوست عصبانی هستند؛ کسانی که از روی خشم و نژادپرستی دست به اقدامات خشونتآمیز و حتی کشتارهای بزرگ میزنند و اکثر آنها را نیز نوجوانان و جوانان تشکیل میدهند و این مسئله برای آینده آمریکا بهشدت خطرناک است. حمایت سیاسی از این افراد اما باعث شدهاست که نگرانیها در خصوص عمیقتر شدن شکاف بین جامعه سیاهان و سفیدپوستان در آمریکا موجب ایجاد نگرانی در بین جامعهشناسان و سیاستمداران آمریکایی شود. تبرئه شدن بسیاری از این مردان عصبانی سفیدپوست در دادگاههای آمریکایی بر وخامت اوضاع میافزاید اما تاکنون کسی به این مسئله توجهی نکردهاست و رقابتهای سیاسی در این خصوص ظاهرا بر نگرانیها دراینباره غلبه میکند.
هماینک دیگر این به قول ترامپ این «تروریسم اسلام رادیکال» نیست که مردم آمریکا را میترساند و درعینحال اعتراضات سیاهپوستان در جنبش «جان سیاهان اهمیت دارد» نیز نمیتواند موجب ترس و هراس آمریکاییها شود؛ زیرا دوران قربانی کردن سیاهپوستان برای حفظ جامعه آمریکایی به سر آمدهاست. نگاهی به دادگاههای ایجاد شده و همچنین فضای موجود در جامعه آمریکا نشان میدهد این روزها دیگر چیزی هراسناک تر و ترسناکتر از مردان سفیدپوست عصبانی در جامعه آمریکایی وجود ندارد. تصاویر منتشرشده از حمله به ساختمان کنگره در روز ۶ ژانویه نیز نشان میدهد این فرضیه باید تقویت شده و برای آن چارهای اندیشیده شود. مردان سفیدپوست از طبقه متوسط با لباسها و نمادهای قرمزرنگ حزب جمهوریخواه و شعار «آمریکا را دوباره باعظمت میسازیم» این روزها بیشتر از کسانی مانند جورج فلوید، احمد آربری و یا سایر سیاهپوستانی که در طول چند سال گذشته قربانی سیستم نژادپرستی ساختاری در آمریکا شدهاند، برای جامعه آمریکایی ترسناک هستند. زمانیکه این نماد را با اسلحه در کنار هم قرار دهیم با طیف مردان سفیدپوست عصبانی اسلحه به دستی روبرو هستیم که این روزها میتوانند در هر راهپیمایی اعتراضی حضور پیدا کرده و بدون اینکه با تبعات اقدامات خود روبرو شوند دست به کشتار بزنند.
زمانیکه به بحث سیاست در این زمینه میرسیم ، داستان جالبتر نیز میشود. اتفاق جدیدی که در این خصوص رخ داده پست توئیتری و اینستاگرامی یکی از نمایندگان جمهوریخواه کنگره به نام پل گسار است که در آن انیمهای را منتشر کرده که نشان میدهد جو بایدن رییسجمهور آمریکا و «الکساندریا اکازیو کورتز» نماینده دموکرات مجلس نمایندگان با یک شمشیر به قتل میرساند. هفته گذشته مجلس نمایندگان آمریکا رای به این داد تنبیه گسار داده و او را از انجام وظایف خود در کمیتههای تخصصی مجلس نمایندگان منع کردند. با وجود اینکه این نماینده کنگره مجبور به حذف کردن این ویدئو از صفحه شخصی خود شد، هرگز از جو بایدن رئیسجمهور آمریکا و اکازیو کورتز نماینده دموکرات عذرخواهی نکرد. نکته جالبتوجه این بود که این اتفاق، یک اتفاق ناگهانی و بدون هماهنگی نبودهاست و تعداد زیادی از نمایندگان جمهوریخواه از گسار در این خصوص حمایت میکنند.
رسیدن بحثهای مرتبط با نژادپرستی از کف خیابانهای امریکا به مجلس نمایندگان این کشور نشان میدهد شکاف اجتماعی بوجودآمده بعد از پیروزی ترامپ در انتخابات سال ۲۰۱۶، هرروز وضعیت وخیمتری پیدا میکند و این آتش زیر خاکستر میتواند در انتخابات سال ۲۰۲۴ به آتشفشانی عظیم در داخل جامعه آمریکا تبدیل شود؛ بهخصوص اگر شاهد بازگشت ترامپ به عرصه سیاست و نامزدی او در انتخابات ریاستجمهوری باشیم. زمانیکه اخبار مرتبط با این موضوعات را در کنار اخبار مرتبط با دیوانعالی آمریکا و حمایت این دیوان از تسهیل حمل اسلحه در آمریکا در کنار هم قرار دهیم، جامعه آمریکایی تکمیلتر میشود و تصویری از مردان و زنان خشمگینی را به نمایش میگذارد که با اسلحه در خیابانها حاضر شده و به دلیل اینکه تصور میکنند هر نوع کشتاری میتواند با توجیه دفاع از خود همراه شود دست و قتلعام گسترده میزنند. درهمینحال در دنیای سیاست نیز اتفاق خاصی نمیافتد زیرا همین فضا در داخل کنگره آمریکا و دولت و دیوانعالی این کشور نیز وجود دارد و فضا را به سمت اقدامات تحریکآمیز بیشتری هدایت میکند.