باراک اوباما رییس‌جمهور آمریکا روز جمعه به وزارت دفاع این کشور دستور داد که تعدادی از نیروهای ویژه این کشور را برای انجام عملیات زمینی به سوریه بفرستد. این اقدام به رسانه‌های آمریکایی شوک عجیبی وارد کرد چراکه اوباما در این روز دقیقاً اقدامی را انجام داد که در طول مدت چهار سال گذشته به‌شدت از انجام آن اجتناب می‌کرد. گرچه نیروی زمینی که به سوریه فرستاده خواهد شد بسیار کوچک و کم تعداد است اما از این نظر دارای اهمیت است که نشان می‌دهد اوباما به اقدامات و گفته‌های پیشین خود در مورد نفرستادن نیروی زمینی به سوریه پایبند نمانده است. کاخ سفید اعلام کرده است که این نیروها قرار است به نیروهای محلی سوریه برای جنگ با داعش مشاوره بدهند و قرار نیست در هیچ عملیاتی شرکت کرده و به‌صورت مستقیم به جنگ با داعش بروند اما درهرصورت امکان فرستاده شدن تعداد بیشتری از نیروها نیز به این کشور وجود دارد.
این تصمیم تنها چند هفته بعدازآن گرفته شد که روسیه اعلام کرد نیروهای ویژه خود را برای انجام عملیات وارد سوریه خواهد کرد و از سوی دیگر حملات هوایی خود به معارضان و نیروهای تروریستی در سوریه را نیز آغاز کرد. گرچه این اقدام کاخ سفید به‌عنوان اقدامی تلافی‌جویانه در برابر تحرکات اخیر روسیه در سوریه مطرح نشد، اما این مسئله به پیچیدگی اوضاع این کشور که محلی برای حضور نیروهای نظامی به ملیت‌های مختلف تبدیل‌شده است، کمک می‌کند.
این حرکت در راستای کمک به تلاش‌های دیپلماتیک جان کری در نشست وین بود که از روز جمعه باهدف رسیدن به صلح پایدار در سراسر سوریه برگزار شد. این اجلاس در پی آن بود که راهکاری بین‌المللی برای اصلاح سیستم و قانون اساسی سوریه پیداکرده و درعین‌حال زمینه لازم برای برگزاری انتخابات جدید در این کشور را نیز فراهم سازد. اجلاس وین برای اولین بار با دستاوردی جدید در چهار سال گذشته روبه‌رو بود: تمام طرف‌های درگیر در مسئله سوریه با آغاز روند جدید سیاسی در این کشور موافقت کردند که درنهایت بتواند باعث پایان درگیری‌ها در این کشور شده و جنگ چهارساله را درنهایت به اتمام برساند.
بااین‌حال این اجلاس نتوانست به هدف اصلی خود یعنی برقراری آتش‌بس در این کشور برسد و صلح درنهایت دست‌نیافتنی باقی ماند. حرکت نظامی اوباما در این زمینه آخرین گام برای افزایش درگیری‌ها در سوریه و به‌تبع آن عراق در همسایگی این کشور خواهد بود. از زمانی که اوباما تصمیم گرفت حملات هوایی خود به داعش در عراق را آغاز کند، مجبور شد بعدازآن 3500 نیروی نظامی را نیز برای مشاوره به نیروهای عراقی وارد این کشور کند. هفته گذشته این نیروها اولین تلفات خود در عراق را اعلام کردند و پنتاگون اعلام کرد اولین سرباز آمریکایی در طول مدت‌زمانی که آمریکا به جنگ با داعش در عراق رفته است، به دست تکاوران این گروه کشته شد.
تعداد افرادی که قرار است به سوریه بروند، زیر 50 نفر است اما پنتاگون معتقد است همین تعداد نیز برای ایجاد هماهنگی لازم در بین نیروهای کرد در زمان فعلی، کافی است. جمهوری خواهان براین عقیده‌اند که این تعداد نیرو بسیار کم بوده و همچنین باید گفت این نیروها بسیار دیر به منطقه اعزام‌شده‌اند و نمی‌توانند تفاوت چندانی در معادله موجود در سوریه ایجاد کنند. این در حالی است که دموکرات‌ها معتقدند باید افرادی به‌مراتب کمتر به این جنگ که امیدی برای پیروزی در آن نیست، فرستاده شوند. کاخ سفید بااین‌حال معتقد است که این اقدام، به معنای ایجاد شدن تغییر در سیاست نظامی آمریکا در سوریه نیست و این نیروها آن‌طور که «جاش ارنست» سخنگوی کاخ سفید بیان کرده است، «مأموریت جنگی» ندارند. وی در این زمینه گفت: «مسئولیتی که این نیروها دارند این نیست که به‌عنوان‌مثال برای گرفتن یک تپه به نیروهای محلی سوریه کمک کنند، بلکه باید به آن‌ها آموزش دهند و بهترین راه برای گرفتن این محل را به آن‌ها نشان دهند.»
بااین‌حال تعریف «مبارزه جنگی» از سال گذشته که نیروهای مشاور آمریکایی به عراق رفته‌اند، دچار تغییراتی شده است. در ماه می، کماندوهای دلتا فورس آمریکا با بالگردهای بلک هاوک و V-22 Ospreys وارد سوریه شده و یکی از رهبران داعش و تعداد دیگری از مبارزان این گروه را کشتند. سربازی هم که هفته گذشته کشته شد، بخشی از نیروهای کماندویی بود که به مبارزان کرد کمک کرده بود زندانیانی که در دست داعش بودند را آزاد کند. علاوه بر بکار گیری نیروهای ویژه، اوباما دستور استفاده از جنگنده‌های A10 و F15 را نیز برای پایگاه هوایی مستقر در ترکیه داده است. جنگنده‌های A10 قادر به پشتیبانی از نیروهای مستقر در زمین نیز هستند و جنگنده‌های F15 نیز قادر به انجام دادن طیف وسیعی از مأموریت‌های مبارزه به‌صورت هوا به زمین هستند.
اوباما روز جمعه با حیدر العبادی نخست‌وزیر عراق به‌صورت تلفنی گفت‌وگو کرد و به بغداد مشاوره داد که باید یک نیروی کار عملیات ویژه برای هدف قرار دادن رهبران داعش در این کشور تشکیل شود وی همچنین بیان کرد که دستور داده است کمک‌های نظامی بیشتری به اردن و لبنان شود.
به نظر می‌رسد پنتاگون می‌خواهد درواقع دیوار آتشینی در پشت نیروهای متفق با آمریکا – یعنی نیروهای کرد و ائتلاف عربی – سوری که توسط آمریکا پشتیبانی می‌شوند – درست کند که به آن‌ها اجازه دهد قلمروهایی را که می‌گیرند، همچنان در تسلط خود نگهدارند. یکی از راه‌های انجام دادن این اقدام، هم آن‌طور که یکی از مقامات وزارت دفاع بیان کرده است، این است که اطمینان حاصل شود که تجهیزات و سلاح‌های موردنیاز به‌سرعت به این نیروها منتقل خواهد شد.
در حال حاضر مقامات آمریکا بر این باورند که هیچ برنامه‌ای برای نیروهای آمریکایی در راستای کمک به گروه‌های اپوزیسیون در شمال سوریه وجود ندارد. آن‌ها قصد ندارند با این نیروها همکاری کرده و یا سفرهایی را برای دیدار و گفت‌وگو با آن‌ها داشته باشند. اما مقامات کاخ سفید بر این عقیده‌اند درصورتی‌که وضعیت برای این گروه‌ها بد و خطرناک شود، می‌توانند به‌سرعت وارد میدان شده و وضعیت را تغییر دهند. آن‌ها همچنین بیان کرده‌اند که هیچ برنامه‌ای برای فرستادن تعداد بیشتری از بالگردهای آپاچی به عراق وجود ندارد.
این اقدام می‌تواند پتانسیل قرار گرفتن نیروهای آمریکایی در تیررس روسیه را بیشتر کند چراکه نیروهای روسیه از ماه گذشته اقدام به بمباران مواضع اپوزیسیون سوریه در شمال این کشور نیز کرده‌اند. یکی از مقامات پنتاگون به نیویورک‌تایمز دراین‌باره گفت که آمریکا به روسیه اعلام نکرده است که نیروهای ویژه‌اش در کدام بخش از سوریه قرار خواهند گرفت این مقام مسئول در پنتاگون گفت: «مناطقی که نیروهای آمریکایی در آن مستقر می‌شوند، مناطقی نیستند که تاکنون مورد اصابت بمب‌های روسیه قرارگرفته باشد و یا اینکه اصلاً نیازی به جنگ در آن مکان‌ها باشد این مناطق، تحت کنترل داعش و یا نظام اسد در سوریه نیستند.
بااین‌حال وقتی به این نکته توجه شود که روسیه علاوه بر بمباران مواضع داعش، مواضع گروه‌های نظامی اپوزیسیون بشار اسد را نیز مورد هدف قرار داده است، می‌توان به این نتیجه رسید که هیچ تضمینی وجود ندارد که مسکو مکان‌هایی که نیروهای آمریکایی در آن مستقر هستند را نیز مورد هدف قرار ندهد. بااین‌حال این مقام وزارت دفاع آمریکا بر این عقیده است که درصورتی‌که برای امنیت جانی نیروهای آمریکایی لازم باشد، واشنگتن با مسکو در این زمینه ارتباط برقرار می‌کند.
درحالی‌که درزمینه نظامی، امکان رویارویی آمریکا و روسیه در سوریه به‌شدت بالا رفته است، درزمینه دیپلماسی نیز هنوز نتایج موردنظر جامعه جهانی از گفت‌وگوهای وین حاصل نشده است. آن‌طور که خبرگزاری‌ها و خبرنگاران گزارش داده‌اند، آنچه در طول 7 ساعت بحث بین نمایندگان کشورهای شرکت‌کننده رخ‌داده، دعوای لفظی شدید وزرای امور خارجه ایران و عربستان سعودی بوده است. در عین حال از یک سو سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه معتقد بوده است که این مردم سوریه هستند که باید برای آینده خود تصمیم بگیرند و از سوی دیگر نمایندگان کشورهای غربی بر این عقیده بوده اند که اسد دیگر جایی در آینده سوریه نخواهد داشت . از سوی دیگر جان کری و دیگر دیپلمات‌ها نیز نتوانسته‌اند برنامه‌ای زمانی برای آتش‌بس و ایجاد تغییر در قانون اساسی سوریه و همچنین برگزاری انتخابات جدید در این اجلاس ترسیم کنند. بااین‌حال تنها دستاورد این اجلاس به نظر می‌رسد این بوده است که قرار است تا دو هفته آینده، اجلاس دیگری برگزارشده و بیانیه‌ای در مورد ضرورت حفظ انسجام و یکپارچگی ارضی سوریه و جلوگیری از تجزیه شدن آن در بین اعضای این گروه تصویب و نهایی شود.
نیویورک تایمز
منتشر شده در: روزنامه حمایت
ارسال یک دیدگاه