هفته گذشته هفته سرنوشت سازی برای مردم سوریه بود . از یک سو تسلیم شدن تروریست ها در شهر حمص و ترک این شهر به وسیله آنان، منجر به آزادی این شهر و بازگشت دوباره مردم به شهرشان شد و از سوی دیگر استعفای اخضر الابراهیمی نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه سرانجام از شایعه تبدیل به خبر رسمی شد .

تصاویر منتشر شده از شهرحمص سوریه پس از خروج تروریست ها نشان از شگفتی مردم بعد از بازگشت دوباره به شهرشان داشت . از حدود 750 هزار نفری که قبل از جنگ در این شهر زندگی می کردند ، عده اندکی توانستند دوباره به شهر بازگردند اما آنها در حالی به جستجوی ویرانه خانه هایشان میگشتند که حتی خیابانها و اماکن عمومی و ساختمانها هم هیچ نشانه ای از قبل با خود به همراه نداشتند . خبرگزاریها و روزنامه ها در سراسر جهان بعد از آزادی حمص به فکر افتادند که تصاویری از دوران شکوفایی و رشد این شهر را منتشر کنند و در نهایت تنها چیزی که از این شکوه باقی ماند، شگفتی دنیا از میزان خرابیها و ویرانیهایی بود که جنگ سه ساله تروریست ها با نظام حاکم در سوریه به جای گذاشته بود .

مردم هنوز در فکربازسازی حمص بودند که به یکباره حلب به مرکز توجه تبدیل شد . تروریست ها که دیگر پس از عقب نشینی به حلب یورش برده اند ، آب را هم بر مردم بسته و این شهر در میان سکوت رسانه های خبری دنیا در حال تجربه فاجعه ای انسانی است . تاکنون 400 نفر از مردم که آب ندارند بر اثر استفاده از آب غیر آشامیدنی دچار مسمویت شده اند و معارضان جلوی هرگونه امداد رسانی به این شهر را نیز گرفته اند .

با این حال آزاد سازی حمص آنهم در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در سوریه به پیروزی بزرگ اسد در کشورش تبدیل شد و به شدت سران کشورهای غربی و عربی و به خصوص آمریکا را با عصبانیت مواجه ساخت.  جان کری وزیر امور خارجه آمریکا که همچنان در تلاش است با برگزاری نشست های محرمانه با نیروهای ارتش آزاد زمینه همکاریهای بیشتر برای ارسال سلاح و وسایل لازم به تروریست ها را در سوریه فراهم کند ، این بار مجبور شد به صراحت اعلام کند که تمام امکانات و نیروی خود را در طی یک سال گذشته به هدر داده است . جان کری در این جلسه بیان کرد : «به اعتقاد من جامعه بین الملل به خاطر عدم همکاری برای شکست بشار اسد، فقط وقت خود را تلف کرده است و تمام کشورهای مختلفی که به طور رایگان سعی می کردند به مخالفین بشار اسد کمک کنند در رسیدن به هدف خود شکست خورده اند.»

چرا اخضر الابراهیمی استعفا داد ؟

شاید به همین دلیل بود که پس از استعفای اخضر الابراهیمی از سمت خود به عنوان نماینده سازمان ملل در امور سوریه ، چاک هیگل وزیر دفاع آمریکا یکراست به ریاض رفت تا زمینه را برای ارسال کمک های مالی و تسلیحاتی بیشتر به معارضان سوری فراهم کند. تحرکات آمریکا در منطقه و همچنین مواضع دیپلماتیکش در سازمان ملل نشان از تلاش دولت اوباما برای جبران عملکرد گذشته اش دارد . از طرفی با فشار آمریکا دومین نماینده سازمان ملل در امور سوریه نیز که راهکار ایران را برای حل بحران این کشور مناسب می دید ، مجبور به کناره گیری شد و از سوی دیگر وزیر دفاع آمریکا سعی دارد با حضور در نشستی که وزرای امنیتی و دفاعی تمام کشورهای عرب منطقه حضور دارند ، زمینه برای پیوستگی وهمبستگی این کشورها در امور سوریه را فراهم کند.

اخضر الابراهیمی در آخرین گزارش خود به سازمان ملل در مورد سوریه بیان کرده بود که در نهایت با وجود تمام گفت و گوها و رایزنی ها این برنامه تهران است که می تواند ضامن حل مشکلات سوریه و بر طرف شدن این بحران باشد . با این حال او نمی تواند بیش از این بر این نظر خود پافشاری کند و همانطور که کوفی عنان ، اولین نماینده سازمان ملل در امور سوریه نیز همین مسئله را بیان کرده و بعد به دلیل کارشکنی های آمریکا مجبور به استعفا شد ، اخضر الابراهیمی نیز مجبور به کناره گیری از سمت خود شد تا بیش از این آبروی خود را در گرو اقدامات حمایتی واشنگتن از تروریست ها نگذارد .

ایران و بشار اسد پیروز سوریه

اما راهکار ایران برای حل بحران سوریه چه بود و آیا می توان امید داشت این راهکار روزی مورد توجه سازمان ملل و کشورهای غربی قرار گیرد ؟

الابراهیمی در آخرین نشستی که در سازمان ملل برای بحران سوریه  برگزار شده بود ، ضمن اشاره به واقعیاتی که وخیم‌تر شدن اوضاع در بحران سوریه را نشان می‌دادند بر ناکارآمدی گزینه‌های نظامی جهت سر و سامان دادن اوضاع در این کشور تأکید کردو گفت: «دکتر محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران به تازگی سناریوی زیر را به عنوان زیربنای فرایند (حل و فصل) سیاسی به من پیشنهاد داد: الف) آتش‌بس؛ ب) تشکیل دولت وحدت ملی؛ ج) بازنگری در قانون اساسی با هدف کاهش قدرتهای رئیس‌جمهور و د) برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و قانونی تحت نظارت سازمان ملل».

این راهکار و تلاش ایران برای جلوگیری از صدور تروریسم به سوریه در ابتدای بجران این کشور بارها مورد توجه کوفی عنان اولین نماینده ویژه دبیر کل سازمان ملل در امور سوریه نیز قرار گرفته بود اما کشورهای غربی و عربی که مشغول برپایی جلسات هم اندیشی با نام جلسات «دوستان سوریه» بودند تا بهتر و بیشتر بتوانند انسجام خود در قبال حکومت بشار اسد را حفظ کنند، به این راهکارها توجهی نکردند و در حال حاضر هم به فکر چاره برای حل مشکلات خود در این کشور هستند.

کشورهای غربی ایران و بشار اسد را پیروز بزرگ میدان در ماجرای عقب نشینی نیروهای تروریست از شهر حمص می دانندو به همین دلیل به فکرچاره افتاده اند . خبرنگار روزنامه گاردین در تهران در گزارشی به نقل از مقامات ایرانی این مسئله را مطرح کرد اما واکنش یکباره کشورهای غربی به این مسئله نشان داد که این موضوع تنها عقیده کارشناسان ایرانی نیست . بعد از این گزارشها بود که رسانه های غربی دوباره شروع به متهم سازی ایران در بحران سوریه کردند.  این رسانه ها دوباره با بیان اتهاماتی بدون سند بیان کردند که ایران بمب های گاز کلورین را به سوریه داده و این بمب ها اخیرا در این کشور مورد استفاده ارتش قرار گرفته است . این خبر که بلافاصله بعد از پیروزی بزرگ نظام سوریه در بیرون راندن تروریست ها از حمص و عرم جدی مردم این کشور برای برگزاری انتخابات پر شور ریاست جمهوری منتشر شد ، باز هم مانند خبرهای قبلی به دلیل اینکه هیچ سندی برای اثباتش  وجود نداشت ، نتوانست تاثیر گذاری چندانی بر روند پیروزهای ملت سوریه داشته باشد .

علاء الدین بروجردی رئیس کمیته امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با گاردین تاکید کرد: ما در سوریه پیروز شده ایم. دولت سوریه باقی خواهد ماند. آمریکایی ها شکست خورده اند. تروریسم ایجاد شده توسط گروه های وابسته به القاعده و اشخاصی که توسط کشورهای عربی مسلمان مسلح و تجهیز شده اند بزرگترین تهدید ضد امنیت مردم سوریه به شمار می روند. بسیاری از جنگجویانی که از انگلیس و سایر کشورهای اروپایی برای مقابله با دولت سوریه به این کشور رفته اند به زودی به کشورهای خود بازخواهند گشت. ما نگران آینده امنیت اروپا هستیم.

به گزاشر روزناممه انگلیسی گاردین، امیر محبیان تحلیلگر سیاسی میانه رو و مشاور دولت ایران نیز تاکید کرد: ما به سادگی بازی در سوریه را برنده شدیم. آمریکا قادر به درک تحولات سوریه نیست. آمریکایی ها می خواستند اسد را جایگزین کنند ولی واقعا گزینه جایگزین اسد چه کسی است؟ همه اقداماتی که انجام دادند تنها منجر به تشویق و ترغیب گروه های افراطی و تندرو بود و مرزهای سوریه را ناامن کرده است. ما تغییر در سوریه را قبول می کنیم ولی این تغییر باید تدریجی باشد. غیر از این تحولات سوریه منجر به هرج و مرج خواهد شد.

مجید تخت‌روانچی، معاون وزیر خارجه نیز در این‌باره گفت: اولویت اصلی این بود که پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ماه آینده در سوریه، اینکه شورشیان در این کشور شکست خورده‌اند مورد پذیرش قرار گیرد و ثبات در سوریه بار دیگر ایجاد شود. جامعه بین‌الملل باید به طور جدی با افراطی‌گری و شورش در سوریه مقابله کند. آن کشورهایی که امکانات را برای نیروهای افراطی فراهم می‌کنند، باید به کمک کردن به آن‌ها پایان دهند.

منتشر شده در: هفته نامه خط خبر