طی دو سال اخیر، کشــــورهای مختلف شاهد بزرگ‌ترین موج پناهندگی از زمان آغاز ثبت سوابق در پرونده مهاجرت و پناهندگی بودند. بر اساس گزارش سازمان ملل که هفته گذشته منتشر شد، در سال 2014 بیشترین میزان آوارگی در کل جهان مشاهده شده است. بر این اساس در هر 122 نفر از مردم جهان، یک نفر در کشور خود آواره شده و یا به دنبال پناهندگی در کشور دیگری بوده است. اگر این 59.5 میلیون نفر، با هم جمع شده و در یک جا تجمع کنند، تبدیل به بیست و چهارمین کشور پر جمعیت دنیا خواهند شد.
این روزها بحران پناهندگی در جهان، به بزرگ‌ترین بحران دنیا تبدیل شده و کشورهای زیادی را با خود درگیر کرده است. در کمتر از ده سال، تعداد پناهندگان در سراسر جهان در حدود 22 میلیون نفر افزایش داشته است. تعداد کسانی که در طی سال‌های اخیر به دنبال پناهندگی بودند در طول چند سال گذشته به دلیل جنگ پدید آمده در سوریه، و میزان درگیری‌ها در آفریقا افزایش داشته است. در سال گذشته که در طول آن 7.3 میلیون پناهنده جدید ثبت شده‌اند، رکورد میزان پناهندگان به شدت بالا رفته است و تاکنون دنیا چنین شاهد آوارگی مردم نبوده است.
تنها تعداد محدودی از کشورها هستند که بخش اعظمی از جمعیت پناهندگان را تشکیل داده‌اند. اوضاع جنگی در سوریه، افغانستان، و سومالی، باعث شده که این کشورها، نیمی از افراد آواره جهان را تشکیل دهند.
البته بعد از جنگ‌های پیاپی در منطقه خاورمیانه و آفریقا و معضل مهم فعالیت‌های تروریستی در این کشورها،این مسئله دیگر شگفتی‌ای با خود همراه ندارد؛ چراکه در حدود 9 نفر از 10 پناهنده‌ای که در کشورهای مختلف ثبت می‌شوند، از کشورهای کمتر توسعه یافته و اوضاع بد اقتصادی هستند. در همین اوضاع است که سازمان ملل خبر تکان دهنده دیگری را مطرح کرده است : «نیمی از تمام پناه‌جویان در تمامی دنیا را کودکان تشکیل می‌دهند.»
در سال گذشته میلادی، سوریه بالاترین میزان آوارگان و پناه‌جویان را به دنیا تحویل داد. در طول 30 سال گذشته، افغانستان بالاترین میزان پناه‌جو در کل جهان را دارا بود اما جنگ در سوریه بیشترین میزان تأثیر را بر همسایگانش داشت. در همین راستا ترکیه به بزرگ‌ترین کشور میزبان پناه‌جویان تبدیل شد و در آمارهای بین‌المللی جای پاکستان را که همواره میزبان مهاجران افغانی بوده است، به خود اختصاص داد.
این بحران انسانی در طول چند سال گذشته بزرگ‌ترین فاجعه اقتصادی را هم برای کشورهایی که مردمانشان آواره شده‌اند، داشته است. این وضعیت اقتصادی بر روی کمک‌های مالی که سازمان ملل به کشورهای مختلف در جهان ارائه می‌کند نیز تأثیرگذار بوده و میزان این کمک‌ها در طول چند سال گذشته از مبلغ 3.4 میلیارد دلار، از سال 2008 به 18.8 میلیارد دلار در سال جاری رسیده است. بر اساس گزارش روزنامه گاردین، امسال قرار است سازمان ملل متحد درخواست بودجه ای 20 میلیارد دلاری برای پناه‌جویان باشد و این رقم تاکنون در طول تاریخ جهان سابقه نداشته است.
کشورهای اروپایی در این میان بالاترین میزان پذیرش پناه‌جویان را داشته و در طول سال گذشته میلادی بیش از 185 هزار نفر را در مسئله پناهندگی میزبانی کرده‌اند.
انگلستان، ششمین کشور بزرگ میزبان پناه‌جویان در اروپا بوده است اما از میان 14 هزار و 56 پناه‌جویی که به این کشور رسیده‌اند، پرونده پناهندگی تعداد کمی از این افراد پذیرفته شده است. این تعداد در واقع 30 درصد از میزان پناهندگی در آلمان بوده است و در طول این مدت، در حدود 47.555 نفر در آلمان پذیرش پناهندگی گرفته‌اند. در طول همین مدت از هر 3 نفری که توانسته‌اند پناهندگی در اروپا را بگیرند، یک نفر از سوریه بوده است.
بحران «کالاییس»
در انگلستان آمارهای پلیس نشان می‌دهد که در طول سال گذشته میزان مهاجرت غیر قانونی به این کشور رشد چشمگیری داشته است. بیشترین میزان مهاجران غیر قانونی از طریق دریا وارد انگلستان شده‌اند و تعداد دیگری نیز از طریق کامیون‌هایی که از فرانسه وارد انگلستان می‌شده‌اند، صورت گرفته است.
قبل از اینکه بحران «کالاییس» در مسئله مهاجرت‌های غیر قانونی رخ دهد، انگلستان در منطقه بدفورد شایر، شاهد بازداشت شدن 36 مهاجر غیر قانونی بود و اوضاع در این منطقه با اعتصاب رانندگان کامیون به شدت متشنج شد.
بحران «کالاییس» بحرانی است که «کالاییس» شهر شمالی فرانسه در مرز انگلستان را در برگرفته و باعث شده است تعداد زیادی از پناه‌جویان به وسیله کامیون‌های باری به سمت انگلستان بروند. هفته گذشته این شهر شاهد اعتراضات وسیعی از سوی پناه‌جویان بود. آنها که از طریق دریا توانسته بودند جان به در برده و وارد فرانسه شوند، در این شهر دستگیر می‌شدند اما مشخص نبود چه کشور اروپایی قرار است به آنها اقامت دائم بدهد. بسیاری از کشورهای اروپایی در جلسه ای که به میزبانی لوکزامبورگ برگزار شده بود، شرکت کرده و نظرات خود راجع به بحران پناهندگی را مطرح کردند اما در این میان تعدادی از کشورها نیز بودند که به دلیل مخالفت با افزایش میزان پناهندگی با عصبانیت جلسه لوکزامبورگ را ترک کردند. «متئو رنزی» نخست وزیر ایتالیا یکی از خشمگین‌ترین نمایندگان اتحادیه اروپا در این جلسه بود و بر این عقیده بود که بالا بردن میزان پناه‌جویان باید به نسبت توانایی هر کشور در حوزه اقتصادی صورت بگیرد. او براین مسئله تاکید کرد که کشورهای اتحادیه اروپا باید به صورت مشترک این مسئله را بپذیرند که در حدود 40 هزار پناه‌جو را میان تمام کشورهای عضو اتحادیه اروپایی بپذیرند وگرنه تمام حرف‌ها و تلاش‌ها در این زمینه بیهوده خواهد بود. در نهایت نمایندگان کشورهای اروپایی در ساعت 3 صبح روز جمعه گذشته به توافق نهایی در این زمینه رسیدند. اما انگلستان باز هم در این‌باره اعتراض و انتقادات زیادی داشت. در این جلسه، انگلستان به شدت تحت فشار قرار گرفت که مسئولیت‌های خود در این زمینه را بپذیرد با این حال دیوید کامرون نخست وزیر انگلستان با این طرح موافقت نکرد و طرح اتحادیه اروپایی در شرایطی تایید شد که انگلستان تنها به قول مساعدت در زمینه خدمات داوطلبانه به پناه‌جویان کمک کند. اعضای اتحادیه اروپایی بر این عقیده بودند که در شرایطی که هیچ کدام از کشورها نمی‌خواهند این تعداد پناه‌جو را بپذیرند، در نهایت باید قانون 28 کشور اروپایی تغییر کند تا بتوان چنین جمعیتی را در قاره سبز جا داد.
از نظر انگلستان تنها پذیرفتن این تعداد از پناه جویان در اتحادیه اروپا نیست که کار برای کشورهای عضو این اتحادیه را سخت می‌کند، نکته اصلی در این باره، چگونگی نجات دادن جان انسان‌ها در دریا است ؛مسئله ای که بزرگ‌ترین بحران اروپا تبدیل شده است. کامرون بعد از جلسه اعضای اتحادیه اروپا در لوکزامبورگ به خبرنگاران گفت که هم اکنون نیز نیروی دریایی انگلستان مشغول تفحص دریا و پیدا کردن کسانی است که با قایق‌های مختلف به سمت انگلستان در حال حرکت هستند. از نظر او باید با بحران پناهندگی به صورت ریشه‌ای برخورد کرد. او خواهان توجه بیشتر سازمان ملل و دیگر قدرت‌های جهانی به مسایل آفریقا، مسلمانان روهینگیا و دیگر مراکزی شد که به بزرگ‌ترین صادرکنندگان پناه‌جو در دنیا تبدیل شده‌اند.
سیاست‌های غربی عامل اصلی افزایش پناه‌جویان
موریس رن، مدیر اجرایی شورای پناهندگان سازمان ملل اما در این‌باره نظر دیگری دارد. او معتقد است که در نهایت این سیستم سیاست‌گذاری اتحادیه اروپا و آمریکا در منطقه خاورمیانه و دیگر نقاط دنیا است که باعث تشدید میزان مهاجرت‌های غیر قانونی و درخواست پناهندگی در کل اروپا شده است. وی در گفت و گو با روزنامه ایندیپندنت افزوده است:«اتحادیه اروپا هر روز دیوار بلندتری به روی مرزهایش می‌کشد و تصمیم دارد اقدامی انجام دهد که مهاجران و پناه‌جویان برای رسیدن به کشورهای عضو این اتحادیه و در دریای مدیترانه، ریسک بالاتری انجام داده و جان خود را بیشتر به خطر بیندازند.» وی همچنین تاکید کرده است: «اتحادیه اروپا با دیوار کشیدن در محیط پیرامونی خود و بستن درهای تمامی کشورها به سوی پناه‌جویان درواقع در شرایطی است که به نظر می‌رسد به خوبی از تاریخ درس نگرفته است. در طول دوران تاریخ سیاه اروپا، قدرت‌های غربی مانع خروج یهودیان از این قاره می‌شدند و حالا نیز مانع ورود پناه‌جویان آفریقایی و آسیایی به این قاره می‌شوند.» وی افزود:«ما نمی‌توانیم به سادگی چشمان خود را بر روی وقایع جهان ببندیم و با حصار کشیدن به دور مرزهای خود مانع ورود انسان‌ها به اروپا شویم. باید با حس انسان‌دوستی و ترحم به کسانی که جان خود را به خطر می‌اندازند تا در مکان بهتری زندگی کنند، برخورد کنیم.»
در جلسه ای که در بروکسل برای حل بحران پناه‌جویان تشکیل شده بود، دونالد تاسک، رییس اتحادیه اروپایی نیز بیان کرد که 28 کشور عضو این اتحادیه نمی‌توانند به بهانه اقدامات داوطلبانه، هیچ کاری در این زمینه انجام ندهند. اکثر کشورهای اروپایی بار مسئولیت در قابل پناه‌جویان را نپذیرفتند اما «تاسک» در آخرین جلسه از آنها خواست که به شرح اقدامات داوطلبانه پرداخته و عنوان کنند که چگونه می‌توانند برای اسکان این 40هزار پناه‌جو کمک کنند.
منتشر شده در: روزنامه حمایت
ارسال یک دیدگاه