طرح نظارت مجلس بر نمایندگان که از خرداد ماه سال گذشته در دستور کار مجلس است، روز گذشته نیز نتوانست راه خود را برای تصویب شدن در صحن علنی باز کند و بار دیگر به کمیسیون بازگشت داده شد. مدت زیادی است که نمایندگان برای اجرای توصیه مقام معظم رهبری درباره نظارت بر کار نمایندگی مشغول بررسی و تدوین طرح نظارت بر رفتار نمایندگان هستند. قرار است این طرح برای نظم دادن به جلسات مجلس و همچنین عدم امکان سوء‌استفاده از منصب نمایندگی به تصویب خانه ملت برسد. طرح نظارت بر نمایندگان گرچه در ابتدای راه با سر دادن شعارهای مختلف جهت لبیک گفتن به این فرمايش رهبر حكيم انقلاب تدوین شد اما در ادامه راه با فراز‌و‌نشیب‌های زیادی همراه شد. مشخص نبودن کمیسیون اصلی که باید این طرح را تدوین می‌کرد در ابتدای راه حاشیه‌هایی را برای این طرح مهم پارلمانی به وجود آورد؛ در ادامه این مخالفت‌های آشکار و نهان برخی نمایندگان با این طرح بود که موجب شد طرح دو فوریتی مجلس با استقبال نمایندگان مواجه نشود و بعد از آن نیز در حالی‌که این طرح باید مدت‌ها قبل در دستور کار مجلس قرار می‌گرفت، رسیدگی نمایندگان به لایحه برنامه پنجم توسعه و بودجه سال 90 موجب شد این طرح زمانی برای حضور در صحن مجلس پیدا نکند. در جلسه روز گذشته هم که سرانجام پس از 11 ماه این طرح به صحن مجلس راه پیدا کرد، با مخالفت برخی نمایندگان تنها کلیاتش به تصویب رسید و با ارجاع دوباره آن به کمیسیون تخصصی مربوط، رسیدگی به جزئیاتش به یک ماه آینده موکول شد. چه کسانی مخالفند؟
اما علت اصلی مخالفت نمایندگان با بررسی جزئیات طرح مهم نظارت مجلس بر نمایندگان چیست؟ هم‌اکنون 2 گروه از نمایندگان هستند که به مخالفت با این طرح می‌پردازند. گروه اول کسانی هستند که با کلیات طرح نظارت مجلس بر نمایندگان موافق بوده و تنها به برخی جزئیات این طرح ایراد دارند. گروه دوم اما از پایه و اساس با مطرح شدن بحث نظارت بر نمایندگان مخالف بوده و اعتقاد دارند این طرح آزادی نمایندگان را سلب کرده و آنها را از ایفای وظایف نمایندگی‌شان دور می‌سازد. به نظر می‌رسد اکثریت مجلس جزو گروه اول باشند به همین دلیل نیز روز گذشته به کلیات طرح رای مثبت داده و درباره جزئیات از هیات رئیسه خواستند کار بیشتری صورت گرفته و كميسيون تخصصی بررسی بیشتری در این باره انجام دهد. شأن نمایندگی و جایگاه مجلس شورای اسلامی به عنوان نهادی که برخاسته از مردم است، باعث شده است برخی نمایندگان اعتقاد پیدا کنند اعمال هر گونه نظارت بر شغل نمایندگی در واقع از بین بردن شأن و منزلت مجلس است. حفظ شأن و منزلت مجلس اما از سوی دیگر دلیل آشکار نمایندگان برای ارائه این طرح است. گرچه با توصیه رهبر معظم انقلاب مبنی بر ایجاد سازو‌کاری در مجلس برای نظارت بر کار نمایندگان، کمتر نماینده‌ای است که مخالف ایجاد قانون جدید برای نظارت بر مجلس باشد اما هنوز هم هستند کسانی که معتقدند اجرای توصیه مقام معظم رهبری الزاما نباید به وضع قانون جدید منجر شود. علی مطهری تنها نماینده‌ای است که آشکارا از این مساله سخن گفته و در عین حال وضع قانون جدید را به نوعی به بردگی کشیدن نمایندگان می‌داند! علی مطهری در بیان مخالفت خود با کلیات این طرح نمایندگان، طرح نظارت بر نمايندگان را شبيه آیين‌نامه انضباطي مدارس دانست و گفت: با تصويب اين طرح مجلس ناتوان‌تر مي‌شود و سند بردگي خودمان را به دست خودمان امضا مي‌كنيم.وی معتقد است در حال حاضر نیز نظارت بر مجلس از طرف شوراي نگهبان، خود مجلس و مردم و كميسيون اصل 90 وجود دارد و به طور مثال امكان لغو اعتبارنامه در دوره نمايندگي هم‌اكنون هم وجود دارد. مطهری همچنین معتقد است منظور مقام معظم رهبري از اينكه فرمودند نظارتي هم بر خودتان داشته باشيد، اين بود كه اين موارد را جدي بگيريد نه اينكه قانون جديدي وضع كنيد. پاسخ این صحبت‌های مطهری در مخالفت با اصل نظارت بر نمایندگان را احمدی‌بیغش، نماینده شازند در مجلس داد که گفت: «نمايندگان طبق چارچوب قانون اساسي مجازند نظراتشان را در چارچوب قانون بيان كنند و كسي حق برخورد ندارد اما اگر نماينده‌اي مشكل اقتصادي يا رواني پيدا كرد، آيا نبايد نظارتي بر وي شود؟» برخی مخالف‌های دیگر اما مخالف با کلیات طرح نبوده و نمایندگانی نظیر مهدی کوچک‌زاده معتقد بودند طرح تدوین شده در مجلس توانایی نظارت کامل بر نمایندگان را نداشته و طرحی ضعیف است. البته برخی دیگر از نمایندگان نیز تدوین این طرح را دخالت قوه مقننه در امور قضايی دانسته و معتقد بودند نباید این دخالت توسط نمایندگان صورت گیرد. دلایل عنوان شده برای مخالفت با طرح نظارت بر نمایندگان اما همانطور که پیش‌بینی می‌شد مورد استقبال نمایندگان قرار نگرفت و رای 146 نماینده به کلیات این طرح نشان داد، تنها در جزئیات آن اختلاف نظرهایی در مجلس وجود دارد. موافقان اما بر این باور بودند همانطور که مردم عادی در برابر مسائل قضایی مصون نیستند، نمایندگان آنها نیز نباید مصون باشند و نمایندگان باید همپای مردم و مانند آنها مورد قضاوت قرار بگیرند. این نمایندگان که محسن کوهکن، محمود احمدی بیغش و نورالله حیدری نیز جزو آنان بودند، همچنین از همکارانشان خواستند با رای به این طرح آن را به‌عنوان سند افتخار مجلس هشتم در تاريخ ماندگار کنند. سرنوشت طرح چه می‌شود؟
سخنگوی کمیسیون مشترک بررسی طرح نظارت بر نمایندگان با اشاره به تصویب کلیات اين طرح نمايندگان در جلسه روز گذشته مجلس گفت: با مطرح شدن طرح دغدغه‌هایی از سوی برخی نمایندگان مبنی بر کاهش اختیارات آنها به واسطه طرح نظارت بر نمایندگان مطرح شد، به همین دلیل آنها موضوع را با رئیس مجلس مطرح کردند و قرار شد هیات رئیسه برای اینکه فرصتی دوباره برای پیشنهادات اصلاحی فراهم کند طرح را دو شوری مطرح کند.به گفته موسی قربانی پس از رای‌گیری برای شور اول بنا شد کمیسیون مشترک دوباره این طرح را بررسی کند و به همین دلیل 2 هفته دیگر به نمایندگان فرصت داده شد پیشنهادات خود را مطرح کنند.نماینده مردم قائنات در مجلس گفت: قرار شد کمیسیون مشترک پس از بررسی پیشنهادات، گزارش نهایی را به مجلس بفرستد تا جزئیات آن در صحن علنی مطرح شود که این اقدام حداقل یک ماه دیگر به طول می‌انجامد. با این توصیف می‌توان پیش بینی کرد احتمالا طرح نظارت مجلس بر کار نمایندگی تا خردادماه سال جاری نیز تمام نمی‌شود و مشخص نیست نمایندگان در ديداري که روز هفتم خرداد ماه با مقام معظم رهبری به مناسبت سالگرد تاسیس مجلس خواهند داشت، چه گزارش کاری در این‌باره ارائه خواهند داد. نظارت بر نمایندگان چگونه انجام می‌شود؟ در این طرح جهت حفظ منزلت مجلس و شأن نمایندگی محدودیت‌هایی برای اشتغال نمایندگان و مسائل مالی آنها دیده شده است. آماده کردن لوازم کار نمایندگی مجلس توسط هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی و تقبل هزینه مسافرت‌های داخلی و خارجی کاری نمایندگان از جمله وظایف هیات رئیسه در این طرح است، همچنین نمایندگان نیز باید برای سفرهایی که به دعوت سازمان‌های دولتی و غیر‌دولتی می‌روند، از هیات رئیسه مجوز بگیرند و حق اشتغال در سازمان‌های دولتی و غیر‌دولتی به عنوان مدیرعامل و اعضای هیات مدیره و حتی مشاور را نیز ندارند. گرچه پیش‌بینی می‌شد این طرح راهکاری برای نظارت بر مواضع نمایندگان نیز داشته باشد اما مفاد این طرح که برخی از آنها برگرفته از طرح حفظ منزلت مجلس در سال اول فعالیت مجلس هفتم است، اشاره‌ای به این مسائل نداشته و بیشتر در حوزه مسائل اقتصادی، محدودیت‌هایی را برای نمایندگان ایجاد کرده است. بر اساس این طرح همچنین قرار است کمیسیونی به عنوان کمیسیون حفظ منزلت مجلس شورای اسلامی به بررسی اموال و دارایی‌های نمایندگان و همسر و فرزندان آنها بپردازد و گزارش را 6 ماه مانده به پایان دوره مجلس به هیات رئیسه مجلس ارائه دهد.
منتشر شده در: وطن امروز
ارسال یک دیدگاه