حدود 7 ماه از زمانی که نمایندگان به مناسبت سالروز تشکیل مجلس به دیدار مقام‌معظم رهبری رفتند، می‌گذرد. مهم‌ترین نکته این دیدار توصیه رهبر انقلاب به نمایندگان دوره هشتم مجلس در نظارت بر کار نمایندگی بود. توصیه‌ای که با ارائه طرح فوریتی نظارت بر نمایندگان به اقدامی عملی جهت تامین نظر رهبر معظم انقلاب تبدیل شد. با این حال طرح نظارت مجلس بر نمایندگان با فراز و نشیب‌های زیادی در مجلس همراه شد و آنقدر مسیر پیشرفت آن در تبدیل شدن به قانونی برای نمایندگان مجلس، ‌با مانع برخورد کرد که نتیجه کار را به جایی رساند که از 150 نماینده امضا‌کننده این طرح، ‌تنها 80 نماینده به فوریت آن رای دادند و در ادامه نیز عزم برخی نمایندگان برای تصویب این توصیه مهم آنقدر جدی گرفته نشد که عملا از دستور کار نمایندگان خارج شده و از اهمیت آن کاسته شد. نکته جالب در برخورد برخی نمایندگان با این طرح مهم پارلمانی، فاصله میان قول و عمل در تصویب این قانون مهم بود. در عین حال وجود برخی سردرگمی‌ها در چگونگی ارائه و تصویب این طرح، ‌عملا شرایط را به‌گونه‌ای فراهم کرد که انتقادها به نمایندگان درباره تصویب نکردن این طرح توصیه شده از طرف رهبر انقلاب بیش از پیش شد. نمایندگانی که خود طرح نظارت بر مجلس را امضا کرده و همواره با انتقاد از همکارانشان سعی در تصویب هر چه سریع‌تر این طرح داشتند، تا قبل از رسیدگی مجلس به برنامه پنجم توسعه و درگیر شدن تمامی کمیسیون‌ها در این مساله، ‌با ناامیدی از شرایطی می‌گفتند که به ناچار این طرح را به حاشیه می‌راند. این نمایندگان معتقد بودند با توجه به زمانی که مجلس برای تصویب برنامه پنجم و بعد از آن بودجه سال 90 صرف می‌کند، ‌طرح نظارت بر کار نمایندگان از دستور کار سال جاری مجلس خارج شده و ممکن است تا مدت‌ها بعد نیز خبری از این طرح مهم نباشد. در گیرودار بررسی برنامه پنجم توسعه نیز این طرح همچنان به عنوان دغدغه برخی نمایندگان و افکار عمومی در رسانه‌ها مطرح می‌شد اما نکته‌ای که به مساله به حاشیه رفتن این طرح کمک بیشتری کرد، نوع برخورد هیات رئیسه مجلس با این طرح مهم پارلمانی بود.

نمایندگان که با شور و شوق زیادی بعد از جلسه با رهبر انقلاب طرح فوریتی نظارت بر مجلس را آماده کرده بودند هنگام ارائه آن به هیات‌رئیسه با انتقاد برخی همکارانشان مواجه شدند که اعتقاد داشتند این طرح ناپخته است و نیاز به کار کارشناسی بیشتری دارد بنابراین با دستور رئیس مجلس، طرحی که از پیش در مرکز پژوهش‌های مجلس توسط احمد توکلی در مجلس هفتم آماده شده بود، برای بررسی بیشتر و ایجاد تغییرات جدید به کمیسیون اصل 90 مجلس سپرده شد و اعضای آن کمیسیون به دلیل ماهیت نظارتی این کمیسیون، ‌مسؤول بررسی و تدوین طرح نظارت بر نمایندگان شدند. پس از آنکه این طرح آماده شد نمایندگان بنا به دلایل مختلف حاضر به رای دادن به این طرح فوریتی نشدند و طرح نظارت بر نمایندگان بدون اینکه فوریتی داشته باشد برای بررسی بیشتر به کمیسیون تخصصی باید سپرده می‌شد. این بار اما مشخص نبود که هیات‌رئیسه مجلس قصد دارد این طرح را برای کدامیک از کمیسیون‌های تخصصی ارسال کند تا به آن بپردازند. تامل چند هفته‌ای هیات‌رئیسه برای تصمیم‌گیری درباره کمیسیونی که باید به این طرح رسیدگی می‌کرد، ‌باعث بیشتر شدن انتقادات به نمایندگان درباره تعللشان در تصویب این قانون مهم شد. در عین حال اعضای هیات‌رئیسه و بویژه علی لاریجانی و محمد حسن ابوترابی با بیشترین حجم سوالات از جانب نمایندگان و همچنین رسانه‌ها در این باره مواجه شدند و پس از طی مدت زمانی که این طرح در هیات‌رئیسه مجلس بلاتکلیف مانده بود، سرانجام تصمیم بر این شد که برای بررسی بیشتر به کمیسیون تدوین آیین‌نامه داخلی مجلس برود، آنهم درست در زمانی که کمیسیون‌های تخصصی مجلس برای رسیدگی به لایحه برنامه پنجم توسعه با بیشترین حجم کاری روبه‌رو بوده و عملا امکان بررسی این طرح را نداشتند. نگاهی به روند کاری و حجم طرح‌ها و لوایح در دستور کار کمیسیون‌های تخصصی اما به نمایندگان یادآوری می‌کند که امکان بررسی این طرح تا بعد از تعطیلات عید نوروز وجود ندارد و اگر با همین روند و بدون فوریت به این طرح رسیدگی شود امکان اینکه تصویب و قانونی شدن آن به عمر مجلس هشتم برسد، ‌بسیار بعید است. همین نکته نیز به کانون اصلی انتقادات نمایندگان موافق این طرح به دیگر همکارانشان تبديل شده است. محل مجادله بعدی اما کمیسیون تخصصی رسیدگی‌کننده به این طرح است و مشخص نیست در حالی که طراح اصلی این طرح کمیسیون اصل 90 مجلس بوده است چرا کمیسیون تدوین آیین‌نامه داخلی مجلس کار رسیدگی به این طرح را در دست گرفته و اگر کمیسیون تخصصی برای رسیدگی به این مساله کمیسیون تدوین آیین‌نامه داخلی مجلس بوده است چرا از ابتدا کار تدوین این طرح به کمیسیون اصل 90 سپرده شده است؟ در هر صورت مجادلات 7 ماهه نمایندگان مجلس بر سر طرح نظارت بر نمایندگان همچنان وجود دارد و مشخص نیست آیا کمیسیون تدوین آیین‌نامه داخلی مجلس می‌تواند این طرح را برای مجلس هشتم آماده کرده و به رای نمایندگان بگذارد یا خیر.  فرمایشات مقام‌معظم رهبری در دیدار نمایندگان مجلس با معظم‌له درباره اعمال نظارت مجلس و مردم بر نمایندگان مهم‌ترین دلیل ارائه طرح نظارت مجلس بر نمایندگان بوده است. در دیدار نمایندگان مجلس شورای اسلامی با رهبر انقلاب، ایشان فرمودند: «مجلس نسبت به دستگاه‌های اجرایی کشور شأن نظارتی دارد، یک شأن نظارتی هم برای خود مجلس و برای آحاد نمایندگان تعریف کنید. اگر شما امروز توانستید یک سازوکار کنترلی متقن و محکم برای نظارت بر کار نماینده پایه‌گذاری کنید تا هر وقتی که این دستگاه خوب کار کند اجرش مال شماست». 

منتشر شده در: وطن امروز