پذیرفتن خبر شرکت خاتمی در انتخابات نهمین دوره مجلس شورای اسلامی برای بسیاری از فتنه‌گران و حامیان داخلی آنها دشوار بود. این افراد که در ابتدا خبرگزاری‌های داخلی را متهم به دروغگویی در این زمینه می‌کردند، ‌تنها زمانی خبر را قبول کردند که تلویزیون BBC فارسی تايیدیه خبر را از یکی از نزدیکان محمد خاتمی دریافت کرد. در ابتدای کار تنها صحبت از ‌هاشمی‌رفسنجانی و سیدحسن خمینی و توهین‌های فتنه‌گران مقیم خارج به این دو نفر به دلیل رای دادن در این دوره انتخابات بود. مسیح علی‌نژاد از خبرنگاران لندن‌نشین نیز از رای دادن این دو نفر به نام مشارکت شرم‌آلود یاد کرد. خبر اصلی اما اظهارات‌ هاشمی در پای صندوق رای و زیر سوال بردن چندباره سلامت انتخابات از جانب وی نبود چرا که بمب خبری ویژه انتخابات مجلس نهم مشارکت محمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات در انتخاباتی بود که خود، حامیانش را به تحریم آن ترغیب کرده بود! خاتمی که از مدت‌ها پیش برای مشارکت در انتخابات پیش‌شرط‌هایی چون آزادی زندانیان امنیتی فتنه 88 را مطرح کرده و با بی‌توجهی مقامات بالای نظام جمهوری اسلامی در این زمینه مواجه شده بود، ‌روز جمعه با زیر پا گذاشتن تمام آن پیش‌شرط‌ها پای صندوق رای رفته و با رای خود، ‌سیل ناسزاها و توهین‌های فتنه‌گران را به سمت خود سرازیر کرد. این اقدام خاتمی با ناباوری عجیب اپوزیسیون و بویژه فتنه‌گران حلقه لندن مواجه شد. سایت جرس که از همان ابتدا نیز سعی داشت به سرعت این خبر را تکذیب کند، در نهایت نتوانست با وجود تمام مدارک و قرائن حضور او را زیر سوال ببرد و در مطلبی نوشت: خاتمی شرایطی برای مشارکت در انتخابات اعلام کرد که هیچکدام عملی نشده بود. خاتمی اواخر آذرماه اعلام کرده بود: «فکر می‌کنم وقتی همه نشانه‌ها این است که نباید در انتخابات شرکت کنیم بنابراین شرکت در انتخابات معنا ندارد. حرف بنده همان حرفی است که شورای هماهنگی جبهه اصلاحات زد و آن مبنی بر این بود که اصلاح‌طلبان نمی‌توانند و نباید در انتخابات نامزد و لیست داشته باشند.» اگرچه خاتمی نگفته بود رای نمی‌دهد اما با توجه به مواضع شورای هماهنگی راه سبز امید و احزاب اصلاح‌طلب غير قانوني‌اي از قبیل مشارکت، مجاهدین انقلاب و نهضت آزادی، تلقی سبزها و اصلاح‌طلبان این بود که خاتمی در انتخابات شرکت نمی‌کند و رای نمی‌دهد. مسیح علی‌نژاد از خبرنگاران نزدیک به این حلقه که گفت‌وگوهایی را نیز درباره همین موضوع با خانواده‌های چند تن از کشته‌شدگان حوادث بعد از انتخابات 88 ترتیب داده بود، ‌در صفحه خود در فیس‌بوک نوشت: اعتراف می‌کنم اگر خبر رای دادن خاتمی تکذیب نشود، می‌شکنم. تحقیر از دو سو؛ هم از سوی حاکمانی که انگشت جوهری را در چشم ما فرو می‌کنند، هم از سوی کسانی که امید بستن به یکی مثل خاتمی را مثل پتک بر سرمان می‌کوبند… از هر دو تحقیر مطلعم اما دلم نیامد که نگویم چه امیدهای پنهان که بی‌صدا می‌شکند اگر….

محمدعلی ابطحی از نزدیکان خاتمی و رئیس دفتر او در دوران ریاست‌جمهوری‌اش نیز که روز جمعه نتوانسته بود به خیل سوالات و اعتراض‌های فتنه‌گران پاسخ دهد، ‌روز شنبه در فیس‌بوک خود نوشت: جز چند تا تلفن احوالپرسی، عملا هفته‌هاست آقای خاتمی را ندیده‌ام. اما به همه دوستانم گفته بودم که آقای خاتمی در انتخابات شرکت می‌کند. دلیلش را هم شخصا حدس زده بودم و درک می‌کردم. شاید هم آنها را نوشتم. تقریبا همه دوستانم انکار می‌کردند. امروز البته لبخند می‌زدند… . رأی دادن خاتمی دیگر ارزشی ندارد!

مجتبی واحدی، مشاور مهدی کروبی که بعد از اقامت در پاریس خود را به عنوان یکی از اعضای شورای راهبردی اصلاحات معرفی کرده و از جانب کروبی در نشست‌های اپوزیسیون شرکت می‌کند اما در گفت‌وگو با بخش فارسی رادیو بین‌المللی فرانسه گفت: «من در حدی که در سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی مطرح شده است برای موضوع ارزش قائل نیستم و فکر می‌کنم هر اتفاقی که به شفاف شدن مواضع افراد منجر شود به طور کلی به نفع مردم ایران و به طور خاص به نفع جنبش اعتراضی مردم ایران است». او مشارکت چهره‌هایی نظیر ‌اکبر ‌هاشمی‌رفسنجانی و سیدحسن خمینی را دور از انتظار ندانست و مواضع پیشین آنها را هم درباره انتخابات مبنی بر تحریم یا پشت کردن به آن ندانست. موج فحاشی‌ها و به جان هم افتادن‌ها در میان اپوزیسیون اما پای زهرا اشراقی، همسر محمدرضا خاتمی را که اصل این خبر را نیز تايید کرده بود، ‌به میدان کشاند و بعد از گذشت یک روز، وی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت که دیگر نمی‌داند درباره شرکت کردن خاتمی در انتخابات چه بگوید و هرگز گمان نمی‌برده با چنین حجمی از توهین‌های دوستانش روبه‌رو شود! سایت کلمه، سایت اصلی و سخنگوی میرحسین موسوی نیز با انتشار خبر رای دادن خاتمی اعلام کرده بود که قسمت نظرات سایت راجع به این خبر را در اختیار خاتمی قرار می‌دهد اما با بستن این قسمت، ‌نگذاشت مشخص شود حامیان فتنه 88 و نیروهای اپوزیسیون خارج‌نشین دقیقا به چه موضوعی اعتراض داشته و چرا به خاتمی حمله می‌کنند!‌ علی شکوری‌راد از اعضای حزب غیرقانونی جبهه مشارکت نیز در نوشته‌ای در سایت شخصی‌اش برای توجیه شرکت خاتمی در انتخابات برای حامیان فتنه‌گر وی، ادعا کرد این رای دادن از روی خوف بوده است!‌ شکوری‌راد تصریح کرد: حضور خاتمی در پای صندوق رای مجلس نهم و رأیی که او به صندوق انداخت برای غالب اصلاح‌طلبان و هواداران جنبش سبز غیرمنتظره و تکان‌دهنده بود. بویژه برای کسی مانند من که حداقل 2بار و آخرین بار همین 2 هفته پیش حضورا از او در این باره پرسش کردم و در هر دو بار ایشان تاکید کرد که قصد شرکت در انتخابات را ندارد و البته هر دوبار هم از اینکه گفته شود او انتخابات را تحریم کرده است، اظهار ناخشنودی می‌کرد و پروا داشت. وی اضافه کرده است: اغلب دوستان اصلاح‌طلب این موضع او را قبول داشتند و می‌ستودند. با این حال همه هم‌نظر نبودند. کسانی نیز بودند که در 2 جهت متضاد ترجیح می‌دادند که او انتخابات را تحریم کند یا در آن شرکت کند. گروه اخير در اقلیت بودند. هنر خاتمی این بود که در غیاب مهندس موسوی و کروبی تا آنجا که امکان داشت خلأ وجودی آنها را پر کرده و اتحاد و انسجام خوبی را در بین مجموعه اصلاح‌طلبان و به‌طور وسیع‌تر جنبش سبز پدید آورده بود. اگر در انتخابات شرکت نمی‌کرد او قهرمان و پیروز بی‌بدیل انتخابات بود. شکوری‌راد از اینکه خاتمی این بار قهرمان اپوزیسیون نشده، ابراز نارضایتی کرده و افزوده است: خاتمی این بار نیز نخواست یا نتوانست قهرمان باشد. پیش از اين نیز بارها او را تجربه کرده بودیم؛ هنگامی که در قبال مانع‌تراشی‌های برخي نهادها گفته بود برای بار دوم نامزد نخواهد شد ولی نهایتا شد. گفته بود، اگر قوانین دوقلوی اختیارات رئیس‌جمهور و اصلاح قانون انتخابات تصویب نشود، استعفا خواهد داد ولی نداد یا اینکه گفته بود زیر بار برگزاری انتخابات مجلس هفتم با آن همه ردصلاحیت‌ها نخواهد رفت ولی رفت. او هیچ بار نخواست یا نتوانست کوتاه نیاید و قهرمان باشد. با این حال در آستانه انتخابات دهم ریاست‌جمهوری همه بالاتفاق به او که حاضر نبود نامزد انتخابات شود، فشار می‌آوردند که به میدان بیاید و نامزد شود. او نمی‌پذیرفت و نمی‌خواست قهرمان این میدان باشد. ترجیح می‌داد مهندس موسوی به میدان بیاید. شکوری‌راد بیان کرد که تا پیش از آنکه خبر رای دادن خاتمی در ساعت 4 بعدازظهر روز انتخابات منتشر شود، خاتمی یک قهرمان شناخته می‌شد. من هیچ خبری از اینکه چرا خاتمی به پای صندوق رای رفت ندارم ولی مطمئن هستم عامل آن خوف بوده است. روزآنلاین نیز در مطلبی به قلم آرش بهمنی از روزنامه‌نگاران زنجیره‌ای فراری نوشت: چندین‌ ماه است که اصلاح‌طلبان و گروه‌های سبز بر طبل «تحریم فعال» در انتخابات می‌کوبند. البته «تحریم فعال» نیز چون بسیاری از مفاهیم دیگری که توسط این افراد به کار گرفته شده، هرگز دارای تعریف روشن و مشخصی نبود؛ همه آنچه که گفته شد، سخنانی کلی بود از لزوم به‌کارگیری تاکتیک «تحریم فعال» در انتخابات. اما چگونه؟ با چه ابزاری و در پناه کدام تاکتیک و استراتژی؟ هرگز مشخص نشد. در این میان هرگونه سوال، نقد یا تلاش برای تدقیق این مساله، از سوی مدعیان «مصلحت» با واکنش روبه‌رو شد که مبادا در «مقطع حساس کنونی» خللی در صفوف به هم پیوسته مبارزان ایجاد شود. آنان چنان در قلب مفاهیم و تهی کردن آن از معنا کوشیدند که حتی «عدم شرکت» را نیز به مثابه تحریم فعال معنا کردند، لایک‌های فیس‌بوک، رای‌های بالاترین، عکس‌های فرندفید و توئیت‌های توئیتر را به مثابه پیروزی خود معنا کردند و به مصداق «خود گویی و خود خندی، به‌به چه هنرمندی»، هزاران مرحبا بر دوراندیشی خود گفتند! واقعیت آن است که جنبش سبز و شورای هماهنگی سبز به عنوان نماد رهبری آن، مدت‌هاست که در دایره بسته گرفتار مانده‌اند: جمعی بسته و ناشناس، خود آکسیون ترتیب می‌دهند، تاکتیک و استراتژی تعیین می‌کنند و چندی بعد، برای خود درود می‌فرستند! ابراهیم نبوی: نقشه، ‌نقشه BBC بود!

ابراهیم نبوی، طنزنویس زمان اصلاحات که هم‌اینک به عنوان یکی از نیروهای اپوزیسیون در آمریکا فعالیت می‌کند ‌اما در اظهارنظری جالب در صفحه شخصی خود در فیس‌بوک بیان کرد که این اقدام، ‌نقشه‌ای هماهنگ شده در ایران با همکاری خواسته یا ناخواسته BBC فارسی بوده تا ماجرای انتخابات را از شرکت نکردن مردم در انتخابات و تحریم انتخابات، به سمت رای دادن خاتمی برده و پروژه تحریم را زیر سوال ببرند.

منتشر شده در: وطن امروز