27 ماه مارس سال جاری میلادی نوار صوتی از مقامات سطح بالای ترکیه درشبکه های اجتماعی منتشر شد که نشان از تدارک دیدن استراتژی جدید در قبال گروه داعش در سوریه داشت . این جلسه آنطور که رسانه ها منتشر کردند با حضور احمد داوود اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه، فریدون سینیرنیوگلو معاون وزیر امور خارجه ، یاسر گولر معاون فرمانده کل ستاد نیروهای مسلح و هاکان فیدان رییس آژانس اطلاعات ملی ترکیه برگزار شده بود.
موضوعات مورد بحث در این جلسه زمانی به رسانه ها کشیده شد و لو رفت که فیدان تلاش کرد طرحی را برای تصویب به رای بگذارد که بر اساس آن ترکیه می توانست مواضع گروه داعش در سوریه را مورد هدف قرار دهد اما موفق به انجام این کار نشده بود . عبدالله گل بعد از این که خبر درز رفتن اطلاعات این جلسه را مشاهده کرد به سرعت به این مسئله واکنش نشان داد و سایت یوتیوب نیز از همان روز برای شهروندان ترک فیلتر شد .
از زمان تاکنون تنش ها بین نیروهای امنیتی ترکیه و نیروهای داعش در مرزهای مشترک بین سوریه و ترکیه به شدت بالا گرفته است . چند ماه پیش این تنش ها همچنان ادامه داشت اما باز هم ترکیه به دلیل تلاش برای براندازی دولت بشار اسد در سوریه تنها این گروه را تهدید می کرد که در صورتی که به مواضع و مناطق این کشور در بخش های مرزی با سوریه صدمه ای وارد کرده و یا حمله کند، به شدت آن را تلافی خواهد کرد . در این میان هیچ تلافی ای صورت نگرفت و ترکیه این بار در معرض آزمون دشوار تری قرار گرفت . با حمله گروه داعش به موصل و تسخیر این شهر ، اعضای این گروه به کنسولگری ترکیه در این شهر رفته و حدود 30 نفر از اعضای ترک این دفتر را به گروگان گرفتند . گرچه ترکیه تا آن زمان سعی کرده بود زیاد هم با داعش وارد درگیری نشود و به دلیل هدف مشترکی که در سوریه داشتند، کمی در برابر دیگر اقدامات این گروه کوتاه بیاید، اما مانور هواپیماهای ترکیه بر فراز شهر موصل نشان داد که این کشور چندان هم خواهان کنار آمدن با گروه داعش در عراق نیست و تا وقتی منافع این کشور در خطر باشد، داعش با سایر گروههای مبارز علیه بشار اسد هیچ تفاوتی ندارد .
« نبرد در عراق شامل حمایت سنی های ترک از گروه داعش و حمایت شیعیان ایرانی و لبنانی از دولت عراق است » این تحلیل را بارها در رسانه های مختلف شنیده و دیده ایم برخی از مخاطبان این خبر ممکن است اعلام کنند که هیچ شواهدی مبنی بر اینکه ترکیه به صورت علنی از گروه تروریستی داعش حمایت می کند ، وجود ندارد . برخی دیگر کار را به اینجا می رسانند که ترکیه هم اکنون گروگانهایی را در گروه داعش دارد و به هیچ وجه ممکن نیست چنین اتفاق نظری بین دولت این کشور و گروه تروریستی داعش وجود داشته باشد اما مروری بر چند خبر نشان می دهد که ترکیه به شدت از داعش در عراق و سوریه حمایت می کند.
اولین دلیل در این مورد تمایل شدید داعش به قبول کمک های ترکیه است . این گروه با وجود اینکه نخست وزیر این کشور را کافر می داند و اعتقاد دارد که اردوغان نتوانسته قوانین اسلامی را به خوبی در ترکیه اجرایی سازد ، باز هم به شدت به کمک های مالی ترکیه برای پیشبرد اهداف خود در سوره و عراق نیاز دارد . ترکیه هم اکنون تنها مرز آرام و امن برای ورود نیروهای داعش به سوریه و بعد به عراق است و کمکی بزرگتر از این برای این گروه وجود ندارد که اجازه دهند نیروهایش به راحتی وارد مرز سوریه و عراق شوند .
دومین دلیل این است که مسایل دیپلماتیک به شدت با کمک ها و حمایت های معنوی و مادی در زمان جنگ با عراق و سوریه در طرف دیگر قرار دارد . شاید برخی عنوان کنند که ایران و ترکیه در حال افزایش مراودات تجاری خود هستند و این با سایر مسایل و مواضع دو طرف همخوانی ندارد اما می توان به وضوح مشاهده کرد که در صورتی که در چند سال اخیر روابط دیپلماتیک دو طرف رو به بهبود رفته و مواضع دو طرف در مورد اسراییل نیز به هم کمی نزدیکتر شده اما همیشه یک رقابت پنهان میان ایران و ترکیه برای تاثیر گذاری بر مسایل منطقه ای وجود داشته و هم اکنون این رقابت خود را در ماجرای بحران عراق به خوبی نشان داده است . در زمانی که رییس جمهور سوریه دوباره برای ریاست جمهوری 7 ساله بعدی در این کشور انتخاب شده و ترکیه از این مسئله ناراضی است ، رییس حمهور ایران پیام تبریکی برای بشار اسد فرستاده و بعد راهی ترکیه می شود تا در مورد روابط دو حانبه با این کشور وارد بحث شود.
آنکارا به احتمال زیاد کمک به داعش را انگار می کند اما اسناد زیادی وجود دارد که دولت اردوغان از اقدامات داعش در سوریه استقبال می کند. در واقع نمی توان بر این باور بود که آرامش داعش در نزدیکی مرزهای ترکیه و اقداماتی که در نزدیکی مرزهای سوریه با این کشور انجام می دهد ، به معنای آرامش خیال تروریست ها از اقدام نظامی نکردن ترکیه در این مرزها نباشد .
در واقع ترک ها بیشتر از ارائه کردن مرزهای مشترک به داعش کمک کرده اند . آنها تامین وسایل لجستیکی ، کمک های مالی و آموزش و تسلیحات نظامی را نیز بر عهده گرفته اند . شهروندان ترکیه که در نزدیکی مرزهای این کشور با عراق و سوریه قرار دارند بارها اعلام کرده اند که شاهد رد شدن آمبولانس های ترک برای نجات جان رزمندگان داعش در سوریه و عراق بوده و بسیاری از بیمارستانهای ترکیه پذیرای زخمیان و سرکرده های داعش بوده اند . در آخرین مورد هم تصاویر از این مسئله پرده برداشت و نشان داد ابو محمد یکی از فرماندهان داعش در یکی از بیمارستانهای ترکیه بستری شده و برای جراحاتی که از جنگ در عراق دیده در حال درمان است .
یکی از فعالان سیاسی حاضر در ترکیه به این جمع بندی رسیده است که این کشور در حدود 800 میلیون دلار به گروه داعش کمک مالی کرده و از آنها خواسته که در صادرات و واردات نفت از سوریه به این کشور کمک کنند و البته یکی دیگر از فرماندهان نظامی ترکیه نیز فاش ساخته است که نیروهای نظامی داعش در بسیاری موارد آموزشهای نظامی خود را در ترکیه و زیر نظر ارتش این کشور دیده اند.
اما چرا این اقدامات انجام می گیرد ؟ دلیل اصلی این است که ترکیه می خواهد دو سیاستمدار سوری را در منطقه از بین ببرد اولین سیاستمدار بشار اسد رییس جمهور سوریه است و دومین مورد روجاوا مسئول ایالت کردستان سوریه در شمال این کشور است که گفته می شود از اعضای اصلی گروه «پ ک ک» در سوریه و از فعالان کرد در منطقه سوریه ، ترکیه و عراق است .
منتشر شده در: هفته نامه خط خبر
ارسال یک دیدگاه